تجلی توحید در گنبد مساجد

در میان عناصر درونی هر شهر و یا محیط اجتماعی، عبادتگاه از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در معماری اسلامی، مساجد هستند که عبادتگاه و مکان مقدس مسلمین محسوب می شوند؛ و در میان عناصر کالبدی مساجد، گنبد از قابل توجه ترین و بارزترین آن هاست در نتیجه بررسی گنبد در معماری اسلامی و به ویژه مساجد اسلامی که جایگاه عبادت مسلمانان و محل زنده کردن اعتقاداتشان است، با رویکرد مفاهیم اصیل اسلامی، همچون توحید و یگانگی خداوند، قرار داشتن خداوند به عنوان مرکز عالم، وجود جهان معنا به عنوان ذات هستی، گردش آسمان ها و همچنین بیان صوری، تمثیل گون و رمز آلود عالم معنا در عالم مادی، ما را بر آن داشت تا با کمک روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری و مطالعه منابع کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده و با تکیه بر منابع الهام معماری اسلامی( قرآن کریم و سیره ی نبوی)، به نمودار کردن اصل توحید که پایه و اساس دین مبین اسلام است، با کمک شاخص های مفهومی و نمادین مرکزیت از جمله: درون گرایی، خلا( فضای تهی و احساس تهی بودن)، نور، رنگ سرد و بدون تلالو، کره، محور عمودی، تقارن نقطه ای، دایره و کاشی کاری در هر دو جنبه ی مادی و معنوی(هر ظاهری را باطنی و هر مظهری، ظهور معنایی خاص است) گنبد مساجد اسلامی بپردازیم و به حکمت ساخت آن، آن هم با این فرم نمادین که همچون جام واژگون بهترین نمودار مرکزیت و همچنین بهترین تجلی گاه توحید است، پی ببریم و پرده از اسرار ساخت آن برداریم.

Keywords:

توحید , گنبد , مرکزیت , مسجد , معماری اسلامی