امتناع یک جانبه از اعطای لیسانس اختراع؛ تاملی تطبیقی در رهیافت های حقوق رقابت آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران

امتناع یک جانبه از اعطای لیسانس اختراع خود به دیگری از مقولاتی است که در چارچوب آن موازین حقوق رقابت، امتیازات انحصاری دارنده اختراع را به نحوی جدی به چالش می کشد؛ چراکه گاه استنکاف از چنین اقدامی، سبب اخلال در رقابت می شود. یکی از ابعاد چالش برانگیز موضوع این است که چگونه چارچوب های حقوق رقابت می تواند حق مالکیت دارنده اختراع را محدود کند این مقاله در روشی تحلیلی و در نگرشی تطبیقی، می کوشد ضمن ارایه تعریفی دقیق از این مفهوم، رویکرد رویه مراجع رقابتی و محاکم و دکترین حقوق آمریکا و اتحادیه اروپا را که در قالب نظریه های مختلفی سعی در توجیه مداخله حقوق رقابت و الزام دارنده به اعطای مجوز بهره برداری به بنگاه های نیازمند دارند، تحلیل نموده و موضع مبهم قواعد رقابت حقوق ایران را نسبت به این موضوع آشکار سازد. سوال اصلی این است که امتناع از اعطای لیسانس در چه مواردی ممکن است ضدرقابتی باشد چه معیارهایی برای این امر بیان شده است دیدگاه حقوق ایران چیست و تا چه اندازه به رویه کشورهای پیشگام نزدیک است دیدگاه قانون سیاست های کلی اصل 44 در این مورد چیست به همین جهت، این پژوهش با عنایت به فضای خاص رقابتی و فناورانه کشورمان و موازین تثبیت شده حقوق آمریکا و اتحادیه اروپا، در جهت برقراری موازنه میان مطالبات بنیادین حقوق رقابت در منع رویه های ضدرقابتی از یک سو و شناسایی اختیار و حق دارنده اختراع در اعطای لیسانس در جهت توسعه نوآوری ها از دیگر سو، راهکارهایی ارایه می دهد.

Keywords:

امتناع یک جانبه از اعطای لیسانس , اختراع , حقوق رقابت , لیسانس اجباری , تسهیلات ضروری , سوءاستفاده از موقعیت مسلط