شمایل نگاری تصویر پیامبر در مکتب نگارگری بغداد (عثمانی)با تاکید بر دو نسخه ی سیر النبی و حدیقه السعدا، براساس باورهای مذهبی شیعی

هنر نگارگری و شمایل نگاری مثال بارزی است که همواره تحت تاثیر منع و تایید دینی بوده است. مکتب بغداد در اعصار مختلف تحت حکومت ها مختلفی از جمله صفوی، عثمانی و .. قرار میگیرد. علیرغم محدودیت های بنیادی که در کلام اسلامی میباشد، در حکومت عثمانی شاهد مصورسازی کتبی با موضوعات پیامبر و اهل بیت و مضامین تشیع تحت تاثیر افکار و باورهای هنری هنرمندان و حامیان شیعی صفویان هستیم. این پژوهش با هدف شناخت ویژگی های پیکرنگاری های پیامبر اکرم و دستیابی به مضامین شیعی مکتب عثمانی، و مقایسه موضوعی و تکنیکی میان نسخ انجام شده است. بدین منظور، دو نسخه ی سیرالنبی و حدیقه السعدا بررسی شده است. از آنجا که این روش نقد بر اساس اطلاعات تاریخی و اجتماعی و خوانش تصویر صورت می گیرد، در مرحله ی اول پژوهش از طریق مطالعات اسنادی گردآوری اطلاعات شده است، سپس طی دو مطالعه ی تطبیقی ترکیبب ندی و موضوعی اثر واکاوی شده اند. این پژوهش نشان میدهد که تقسیم بندی صفحات به دو سو، همراه با تعادل رنگی میان اجزای تشکیل دهندهی آثار، حالت سکون در شخصیت اصلی داستان حضور دارد. وجود نوشتار در متن نگاره که به زبان ترکی نوشته شده با مضامین دینی و باورهای اسلامی مطابقت داشته و موجب خوانش روانتر تصویر می گردد. مقاله ی پیش رو با توجه به سیر گسترش نگارگری مکتب بغداد دوره ی عثمانی و توجه به شمایل نگارهی پیامبر و نیز دلایل به کارگیری مضامین مذهبی و تشیع، به روش توصیفی- تطبیقی مورد مطالعه واقع شده است.

Keywords:

شمایل نگاری پیامبر , نگارگری مکتب عثمانی , مضامین و باورهای شیعی