ویژگیهای فتنه در زمان امام علی× با تکیه بر نهج البلاغه

این مقاله با هدف پاسخ به سوال چگونگی ویژگیهای فتنه در زمان امام علی(ع) به بررسی ویژگیهای فتنههای دوران حیات امام علی(ع) با تکیهبر نهجالبلاغه در دو مقطع زمانی پیش از حکومت و پسازآن میپردازد. فتنههایی که در دوران پیش از حکومت امام علی(ع) به وقوع پیوست، دو فتنه جانشینی آن حضرت، مشهور به فتنه سقیفه و روی کار آمدن خلفای سهگانه و فتنه های جمل، صفین و نهروان مربوط به پس از حکومت آن حضرت است. ویژگیهای این فتنهها عبارتند از: آمیختگی حق وباطل، جهالت و عدم آگاهی، عالمانه و عامدانه بودن، بیاهمیتی به جایگاه امام و جلوگیری از استقرار نظام ولایت، زنده شدناخلاق جاهلی، تاختن جاهلان عالم نما در تاریکی فتنه، همیاری سردمداران در فتنه، داشتن آثار زشت و پایدار، ظهور بدعتهاو انحرافات، روی کار آمدن فاسقان و دنیاطلبان، تساهل نسبت به اجرای احکام اسلامی و رفاهزدگی و دور شدن از عدالت.همچنین نفاق و پیمانشکنی، انحراف خواص، بروز احساسات زنانه و کینهتوزانه و بهانهجویی برای توجیه فتنهگری، بهانههایواهی فتنهگران، پرورش پنهانی و رشد ناگهانی آن، عدم اطاعت از امام و رهبر جامعه و فریب و سستی در راه حق، جهالت وتحجر و اشتباه در انتخاب راه حق از دیگر ویژگیهای فتنههای دوران حیات امام علی(ع) است. در تمام این فتنهها، برخی ویژگیها از اهمیت فوقالعادهای برخوردار هستند و در برخی از فتنهها تکرار شدهاند و درواقع عامل اصلی در بروز فتنهها هستند. این ویژگیها عبارتاند از: جهالت، عدم اطاعت از رهبر و امام جامعه اسلامی، بهانهجوییهای واهی فتنهگران، سستی در راه حق و انحراف از آن. در این مقاله سعی شده است به روش پژوهش تحلیل روایی و متنی و از طریق منابع کتابخانهای، این پژوهش انجام شود.

Keywords:

امام علی(ع) , ویژگی فتنه , نهج البلاغه , اسلام