بررسی آزمایشگاهی اثر نوع سیستم زهکش برمیزان نشت از بدنه و پی سد خاکی همگن

زهکش ها، بمنظور اطمینان از عدم شسته شدن مصالح بدنه اصلی سد یا پی و یا به منظور به مخاطره نیافتادن پایداری سد در اثر فشارهای آب حفره ای بکار می رود. زهکش ها ممکن است ناحیه های نسبتا باریک، عمودی یا شیبدار بلافاصله در پایین دست هسته، پتوی زهکش در محل اتصال پی (شامل تکیه گاه) در زیر پوسته، ناحیه ای در پاشنه سد، ترانشه های پر شده با مصالح نفوذپذیر یاترکیب هایی از اینها باشند. سیستم های زهکش یکی از روش های کنترل جریان نشت و کاهش فشار در زیر و بویژه قسمت بدنه سدهای خاکی بخصوص در حالتی که سد روی یک لایه نسبتا ضخیم مصالح نفوذ ناپذیر استقرار یافته باشد، است. زیرا به علت جریان آب در بدنه سد، مقدار زیادی فشار بالابر ایجاد می شود که این امر موجب بالارفتن سطح نشت در داخل سد و افزایش وسعت منطقه اشباع در بدنه خواهد شد و برای کنترل این فشارهای آب حفره ای در نواحی پایین دست بدنه سد و پی، می توان از سیستم های زهکشی استفاده کرد. سیستم زهکش و نوع آن برای انتخاب سد از اهمیت زیادی برخوردار است بدین منظور در این تحقیق آزمایشاتی بر روی سیستم های زهکش ساخته شده معمول در سدهای خاکی قرار گرفت تا مناسب ترین نوع سیستم زهکش جهت جلوگیری از نشت و فرسایس درونی بدنه سد مورد ارزیابی قرار گیرد به همین منظور مدل آزمایشگاهی یک سد خاکی همگن در چند نوع مختلف زهکشی در یک فلوم آزمایشگاهی با آب بندی در شرایط مختلف مورد آزمایش قرار گرفت و شرایط نشت نیز آنالیز شد.نتایج نشان داد کهسیستم زهکشی پنجه در طول و ضخامت متوسط با میزان نشت 18/55 متر به روز ( m/day ) در فلوم ازمایشگاهی و مقدار 17/85 متر به روز در نتایج خروجی نرم افزار پلاکسیس دارای کمترین میزان نشت می باشد. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد که سیستم زهکش پنجه با داشتن ضریب اطمینان 1/656 دارای بهترین پایداری در مقابل لغزش می باشد.

Keywords:

نشت , سدهای خاکی همگن , سیستم زهکشی , زهکش افقی , زهکش قایم , زهکش پنجه , مصالح سیستم زهکش