تجلی مفاهیم اعتدال محور در معماری ایرانی- اسلامی (نمونه مورد مطالعه: صحن قدس حرم مطهر امام رضا (ع))

بررسی همه جانبه آموزه های الهی وگزاره های دین مبین اسلام به خوبی نشانگر این حقیقت است که اسلام، نظام عالم را که نظام احسن است به عنوان نظامی اعتدالی معرفی می نماید و انسان را در تمامی ابعاد و عرصه های زندگی، به تعادل و اعتدال دعوت نموده و از افراط و تفریط باز می دارد. یکی از عرصه های ظهور مفاهیم قرآنی چون اعتدال را در هنر ومعماری اسلامی می توان دید. تعادل که یکی از مشتقات یا تجلیات عدل است را به عنوان مصداق بارز تجلی کالبدی عدل در معماری می توان مشاهده نمود. به بیانی دیگر، عدل در هنر ومعماری اسلامی از طریق مفهوم تعادل تجلی یافته است. در این پژوهش جهت بازخوانی مفهوم عدالت در معماری ایرانی- اسلامی عوامل ایجاد تعادل در معماری را مورد مطالعه قرار داده وسپس مصادیق آن در بنای صحن قدس حرم مطهر رضوی بررسی شد. هدف از این بررسی، دستیابی به شاخص های موثر در ایجاد تعادل در این بنای ماندگار است تا با بهره گیری از این شاخص ها بتوان آرامش را به بناهای مذهبی امروزه بازگرداند. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و برداشت میدانی است. پس از ترسیم چارچوب نظری پژوهش، نمونه موردی صحن قدس حرم مطهر رضوی، با روش مقایسه تطبیقی، تحلیل شده است.

Keywords:

اعتدال از منظر دین اسلامی , تعادل در معماری , صحن قدس حرم مطهر رضوی