نقش عوامل فردی و فرهنگ در کیفیت زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی

کیفیت ز ندگی در دهه های اخیربه مفهوم مهمی در تحقیقات روانشناسی و اجتماعی تبدیل شده است،. اولیور و همکاران )1997 )کیفیت زندگی را ارزیابی و ادراک افراد از وضعیت زندگی خویش، تحت تاثیر نظام فرهنگی و ارزشی شرایطی که در آن زندگی میکنند، تعریف نموده واعتقاد دارند که اهداف، انتظارات، معیارها و خواستههای فرد به میزان وسیعی بر وضعیت جسمانی، روانی، میزان استقلال روابط اجتماعی و اعتقادات او تاثیرگذار است. برخی مجموعه ای از رفاه جسمی، روانی و اجتماعی که بوسیله شخص یا گروهی از افراد درک میشود مانند: شادی، رضایت، افتخار، سلامت و تندرستی، موقعیتهای اقتصادی، فرصتهای آموزشی، خلاقیت و... را به عنوان کیفیت زندگی میدانند ) بلداجی و همکاران، 1389.)بنا به تعریف سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی، درک افراد از موقعیت زندگی خود به لحاظ فرهنگ، سیستم ارزشی، اهداف، انتظارات، استانداردها و اولویت هایشان است. ) بونومی و همکاران، 2000.)علی رغم تمام تعاریف و کاربردهای متفاوت، کیفیت زندگی یک مفهوم وسیع است و بصورت پیچیده ای با فرهنگ حاکم ، وضعیت روانشناختی، میزان استقلال روابط اجتماعی، باورهای شخصی فرد و عوامل محیطی و بسیاری عوامل پیدا و پنهان دیگر در آمیخته و مرتبط است و در سالهای اخیر اهمیت بسزایی یافته است. )احمدی و همکاران، 1386.)تا دهه1970 کیفیت زندگی اساسا معطوف به انگارههای مادی و پیامد رشد اقتصادی در نظر گرفته میشد. از دهه1970 در نتیجه ظهور آثار منفی حاصل از رشد اقتصادی از سویی و پیدایش نظریه توسعه پایدار از سویی دیگر، کیفیت زندگی ابعاد و پنداشتی اجتماعی تر پیدا کرد و مسایل مانند توزیع پیامدهای حاصل از رشد، حفظ منابع طبیعی و محیط زیست و.....را در برگرفت و به طور جدی به عنوان هدف اصلی توسعه وارد مباحث برنامه ریزی شد و در دهه 1990 نیز آغاز بحث از کیفیت زندگی اجتماعی با تاکید بر سازههای اجتماعی همچون سرمایه اجتماعی، همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی و....بود. )غفاری و امیدی، 1388.)با توجه به اهمیت کیفیت زندگی برای افراد جامعه، تالش برای ارتقاء آن از اصلی ترین اصول و اولویتهای برنامه ریزان و سیاست گذران اجتماعی و مدیران و مسیولان حکومتی در هر جامعه و کشوری است. لذا به جرات میتوان گفت کلیه برنامه ها، سیاستها و عملیات اجرایی در یک جامعه در راستای ارتقاء کیفیت زندگی اعضای آن جامعه است. نتایج مطالعات کیفیت زندگی میتواند به ارزیابی سیاست ها، تدوین استراتژیهای مدیریت و برنامه ریزی در هر جامعه ای کمک کرده و درک واولویت بندی مسایل اجتماع برای برنامه ریزان و مدیران آن جامعه را به منظور ارتقای کیفیت زندگی شهروندان تسهیل سازد. همچنین یافتههای کیفیت زندگی میتواند برای باز شناسی استراتژیهای سیاسی قبلی و طراحی سیاستهای برنامه ریزی آینده استفاده شوند ) لی ، 2008)به عقیده ربانی و کیانپور)1386 ،)ابعاد کیفیت زندگی براساس حوزه های تاثیر به 5 دسته تقسیم میشوند: اجتماعی و فرهنگی، روانشناختی، اقتصادی، جسمی و فیزیکی و محیطی است.الف( بعد اجتماعی و فرهنگی کیفیت زندگی: بعد اجتماعی از جمله عوامل کلیدی در شکل دادن کیفیت زندگی است که تاثیر قابل توجهی بر احساسات اساسا اجتماعی مردم داردب( بعد روانشناختی کیفیت زندگی: بسیاری از نظریهپردازان بر میزان احساس سعادت فرد از زندگی به عنوان عاملی تعیین کننده در نگرش فرد به زندگی تاکید کردهاند. ت( بعد اقتصادی کیفیت زندگی: این بعد بیشتر ناظر بر توانایی مالی، میزان دارایی، قدرت خرید و مصرف، برخوداری از امکانات رفاهی در سطح فردی و گروهی و در میزان رشد خالص و ناخالص ملی، ضریب جینی، دستیابی به شغل و فرصتهای شغلی و مورادی از این قبیل در سطح کالن و ملی است.ث( بعد جسمی و فیزیکی کیفیت زندگی: این بعد بیشتر در حوزه سلامت و بهداشت فردی و شخصی میباشدج( بعد محیطی کیفیت زندگی: این بعد در سطح کلان قرار دارد، شرایط خارجی و عوامل محیطی را مورد بررسی قرار میدهد.