شرور از دیدگاه ابن سینا نگاه هستی شناسانه( و ملاصدرا ) نگاه ادراکی

این مقاله به روش اسنادی انجام گرفته است . ابزار جمع آوری اطلاعات فیش کتابخانه و روش تجزیه و تحلیل داده ها قیاس و استقرا بوده است . در تفسیر و تحلیل اطلاعات از روش توصیفی – تحلیلی بهره برداری شده است. در این مقاله دو فرضیه مطرح بوده که در آنها وجوه تمایز و اشتراک نظریه های ملاصدرا و ابن سینا نسبت به پدیده شرور مورد توجه قرار گرفته است . در تعریف شرورملاصدرا از منظر فلسفی بدان پرداخته این بحث را در ارتباط با مباحثی نظیر کیفیت دخول شر در قضای الهی، چگونگی سازگاری وجود شر با نظام احسن مورد توجه قرار می دهد . در مقابل ابن سینا این پدیده را در قالب هستی شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرارداده معتقد است موجودات عالم مطابق علم خدا، خیر مطلق پدید می آیند. شر امر عدمی است که ذاتی ندارد بلکه عدم جوهر یا عدم کمالی برای جوهر است . آنچه که بعنوان شر احساس می شود ناشی از نادانی یا نسبتی از فقدان کمال است، لذا شر نسبیاست .ملاصدرا شرور را از نظر طبقه بندی به دو نوع فقدان شییی و فقدان کمال تقسیم می کند و هر دو نوع را عدمی می شمارد. وی ماهیت شر را ادراک آدمی از الم و ناگواری ها بیان می کند . معتقد است شر محض فاقد وجود است و آنچه شر نامیده استماهیتی نسبی دارند.ابن سینا شرور را از دو منظر طبقه بندی می کند ابتدا شر عدمی و نسبی را بیان می دارد سپس شر بالذات و شر بالعرض را مطرح می کند. وی معتقد است: شر بالعرض چیزی است که کمالات را از بین می برد یا از مستحق آن باز می دارد . و شر بالذات همان عدم است ،عدم کمالاتی که مقتضای نوع و طبیعت یک چیز است. از آنجا که ملاصدرا ماهیت شر را ادراک آدمی از الم و ناگواری ها می داند نظریه او را شر ادراکی نامیده اند و چون ابن سینا ماهیت شر را بر اساس وجود و هستی شناسی تبیین می کند نظر او را نگاه هستی شناسانه نامیده اند

Keywords:

ابن سینا , ملاصدرا , پدیده شرور , نظریه هستی شناسانه , نظریه ادراکی