بررسی انواع مجازات ها در حقوق موضوعه ایران

در نظام جزایی، زمانی که صحبت از اجرای نوع خاصی از مجازات به میان می آید، بدون شک اهداف و خواسته های عمل مورد نظر می -باشد. این اهداف در عصر و زمانی دچار تغییرات و دگرگونی شده، چنانچه زمانی مجازات ها جنبه اخلاقی و زمانی جنبه ارعابی وگاهی نیز هدف مجازات اصلاح و تربیت مجرم بوده است. در هر کشوری پاره ای رفتارها به عنوان جرم قلمداد می شوند که اولین و ابتدایی ترینعکس العمل در برابر این رفتارهای مجرمانه، اجرای مجازات است. مجازات ها ویژگی ها و خصوصیاتی دارند که در نهایت می تواند نظم را به جامعه باز گرداند هرچند ممکن است این اعاده نظم نتواند زیان های ناشی از جرم را به طور کلی برآورده کند اما تا حدود زیادی می تواند زمینه های حمایت از جامعه و بزه دیده را فراهم کند. باید دقت داشت که در گذشته اگر کسی مرتکب جرمی می شد کلیه نزدیکان وخاندان آن فرد در معرض انتقام خانواده مجنی علیه بودند. ولی پس از سال ها بر مجازات ها اصویی حاکم شد که رعایت این اصول میتواند زمینه ی اجرای یک محاکمه عادلانه و قانونمند را فراهم کند. مجازات های اصلی در کشور ما به پنج دسته حدود، قصاص، دیات،تعزیرات و مجازات های بازدارنده تقسیم می شدند اما با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی در سال جاری یک دسته از این مجازات ها ازنظام قضایی کشور حذف شد. ماده 14 قانون مجازات اسلامی جدید مقرر کرده است که مجازات های مقرر در این قانون چهار قسم استحد، قصاص، دیه و تعزیر. با درنظر گرفتن اهداف کیفرشناختی یعنی تنبیه و اصلاح مجرم، پیشگیری عمومی و خصوصی و تامین دفاعاجتماعی به عنوان بخشی از معیارهای تناسب، با فلسفه وجودی اصل تناسب مغایر است. در نظام حقوقی ایران اصل ممنوعیت مجازات های نامتناسب در هیچ یک از قوانین موضوعه به صراحت پیش بینی نشده و مجازات های تعیین شده در بسیاری از قوانین کیفری با معیارهای اصلی تناسب، هماهنگ نیستند. در این پژوهش سعی به بررسی انواع مجازات ها در حقوق موضوعه ایران پرداخته شده است.

Keywords:

مجازات , حقوق موضوعه , ایران