جایگاه عدل و داد در شاهنامه

شاهنامه یادگار سده ی چهارم، سده ی اعتلای فکری و فرهنگی ایران، دوران خردگرایی و آزاد اندیشی، عصر پرورش رازی و ابن سنا و بیرونی است؛ روزگاری که در آن اندیشیدن و خرد ورزیدن بر دل های فرهیختگان عصر حکومت می کرد. فرهنگ شاهنامه، بازتاب فرهنگ ساسانی در آیینه ی عصر سامانی است؛ جهان بینی روزگاری است که فرهنگی تابناک آن با سیاست محمود غزنوی به ضعف گرایید و با استیلای سلجوقیان یکسره از میان رفت. اساس حماسه ملی ایران بر نبرد جاودانی میان نیکی و بدی، روشنایی و تاریکی است. نیروهای اهریمنی، بیداد و دروغ و جادو و فریب و پیمان شکنی و دژخویی و ویرانگری و مرگ و نیستی اند که در وجود آفات طبیعی و دیوان و تورانیان و تازیان نمودار می شوند. فضیلت های اهورایی، دادگری و مهرورزی و آشتی جویی آبادگری و شادمانی است که در وجود پهلوانان ایران پدیدار است. کمتر کتابی را می توان یافت که به اندازه شاهنامه از عدل و داد سخن گفته باشد. در تمامی اندرزهایی که در سراسر این کتاب عظیم آمده است، از لزوم دادگری سخن به میان آمده است در شاهنامه داد به منزله شیشه عمر فرمانروایان است. اگر ترک برداردو یا شکسته شود همه چیز به آخر می رسد. با توجه به مطالب گفته شده در این تحقیق ما با روش تحلیلی توصیفی به بررسی جایگاه عدل و داد در شاهنامه می پردازیم.

Keywords:

عدل , عدالت , دادگری , شاهنامه