تحلیل محتوا کتب مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول بر پایه مهارت های

انسان موجودی اجتماعی است که ارتباط و انس با دیگران از ضروریات زندگی او به شمار می رود. بدون ارتباط با دیگران، بخشی از استعدادهای انسان شکوفا نمی شود. آداب رابطه با دیگران بروز دهنده شخصیت و اخلاق افراد است و انسان بدون آگاهی از اخلاق و آداب اجتماعی و عمل به آنها زندگی تلخ، ناموفق و آسیب پذیری دارد. هدف کلی این تحقیق، مشخص کردن میزان و سهم هر یک از مهارت های اجتماعی و ارتباطی در محتوای کتب مطالعات اجتماعی پایه هفتم و هشتم متوسطه دوره اول، چاپ 1393 ، می باشد، که با بهره گیری از روش تحلیل محتوا و سیستم مقوله بندی متغیرهای مربوط به مهارت های ارتباطی و اجتماعی به انجام رسیده است. در مجموع 322 صفحه ( 151 صفحه پایه هفتم، 171 صفحه پایه هشتم) در قالب 48 درس مورد تحلیل قرار گرفته است. واحد تحلیل، صفحه، متون، تصاویر و فعالیت های مربوط به هر درس بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که، در مجموع هر دو کتاب 651 بار مولفه های مهارت های اجتماعی و ارتباطی به کار رفته است که از این تعداد مهارت های خودگردانی با 21/35 درصد و بعد از آن به ترتیب مهارت های مقابله ای با 18/43 درصد، مهارت های ارتباطی 17/43 درصد، مهارت های همکاری با 16/20 درصد، مهارت های جرات ورزی با 15/66 درصد و در آخر مهارت های مربوط به جامعه با 10.90 درصد، بیشترین تکرار را داشته اند. نتایج نشان می دهد که میزان توجه کتب مذکور به مهارت های اجتماعی و ارتباطی بسیار خوب بوده ولی در مقام مقایسه دو کتاب، نحوه سازماندهی مطالب تا حدودی رعایت نشده است.

Keywords:

تحلیل محتوا , دوره متوسطه , مطالعات اجتماعی , مهارت های اجتماعی و ارتباطی