بررسی وضعیت مهریه سنگین از نقطه نظر حقوق ایران

مهر، به معنای صداق المراه ، عبارت از مالی است که در عقد نکاح، مرد به زن می دهد و اندازه آن بسته به خوش نودی دو طرف است. مسایل مالی، از جمله مهریه، نگرانی بسیار از جوانان امروز برای تشکیل خانواده است، که به عنوان مانع و گاه مشکلی بزرگ بر سر راه ازدواج قرار می گیرد؛ بنابراین، وظیفه قانون گذار ا ست که با هدف آسان کردن ازدواج و نیز برای پاس داری از خانواده و استواری روابط اعضای آن، قوانینی را وضع یا اصلاح کند. نهاد مهر در حقوق ایران مبتنی بر سنت و مذهب است و نظیر آن را در حقوق غربی نمی توان یافت. اگرچه تعیین مهریه های سنگین که تازگی معمول شده عیوبی دارد و به ویژه می توان آن را سدی در راه تشکیل خانواده محسوب داشت، معهذا مهر که از جانب مرد به زن داده می شود می تواند کمبود سهم الارث زن را در حقوق ما تا حدی جبران کند؛ به علاوه مهر در عرف نشانه ارج و احترامی است که مرد برای زن قایل است و مظهر تعهد شوهر برای تامین زندگی زن است. شک نیست که قرار دادن مهریه های سنگین در نکاح که متاسفانه امروز معمول شده است، اگر از نظر اسلام ممنوع نباشد، لااقل ناپسند است. گرانی روزافزون مهر یکی از مشکلات ازدواج در عصر جدید است که باید چاره ای برای آن اندیشید. آموزش و پرورش صحیح دختران و خانواده ها و تنویر افکار مردم و معتقد ساختن آنان به اینکه ازدواج یک معامله اقتصادی نیست و حیثیت و آبرو و خوشبختی دختر و گرمی کانون خانوادگی به زیادی مهر بستگی ندارد، بیش از اصلاح قانون می تواند در تعدیل مهر موثر باشد. این نوشتار، با هدف تبیین میزان کارایی دگرگونی های قوانین مربوط به مهریه، به بررسی وضعیت مهریه سنگین از نقطه نظر حقوق ایران، و هم چون این، عوامل استقرار و اسقاط آن می پردازد.

Keywords:

مهریه , مهریه سنگین , مهریه متعارف , وضعیت حقوقی , حقوق ایران