بررسی وقوع پدیده جزایر حرارتی شهری با استفاده از تصاویر ماهواره ای ASTER (منطقه مورد مطالعه:شهر شیراز)

جهان امروزه جریان بی سابقه ای از شهری شدن را تجربه می نماید. رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی یکی از عوامل موثر بر افزایش دمای هوا در نواحی شهری است که موجب ایجاد جزیره حرارتی بر روی این مناطق در مقایسه با محیط اطراف می شود و اثرات ناشی از آن می تواند نقشی اساسی و مهم در کیفیت هوا و به تبع آن سلامت عمومی ایفا نماید. در این مطالعه اطلاعات سنجنده ASTER ماهواره به صورت موردی در کلان شهر شیراز مورد بررسی قرار گرفته و از خوارزمیک 5 باند برای بازیابی توزیع دمای سطح زمین و تعیین اثرات محلی جزیره حرارتی استفاده شد. به علاوه، همبستگی بین دمای سطح زمین و شاخص پوشش گیاهی، ساختمانی، زمین لخت و آبی تفاضل نرمال شده برای تعیین اثرات زمین سبز، لخت، آبی و مسکونی بر روی جزیره حرارتی به دست آمد. نتایج نشان داد که اثر جزیره حرارت شهری در شیراز اساسا در مناطق صنعتی غرب و مسکونی و جنوب شرق واقع شده است. امروزه مهمترین مشکل در مناطق شهری، افزایش درجه حرارت سطح زمین بخاطر دگرگونی های بوجود آمده در سطوح طبیعی می باشد، که در اثر آن پوشش گیاهی طبیعی حذف شده و با سطوح غیر قابل نفوذ و غیر قابل انتقال جایگزین شده است (سنگ، فلز، سیمان، غیره) این پدیده مخصوصا با اختلاف متمایز و مشخص درجه حرارت بین شهر و نواحی اطراف شهر، پدیده ی جزیره ی حرارتی نامیده می شود. در واقع شاخص گیاهی نوعی نسبت و عملیات ریاضی میان باندهای مختلف اعم از مریی و مادون قرمز می باشد. هدف از ایجاد شاخص های گیاهی آن است که برخی از ویژگیهای پوشش گیاهی نظیر خصوصیات تاج پوشش، سطح برگ یا درصد پوشش گیاهی پیش بینی و ارزیابی شود. از معروف ترین شاخص های پوشش گیاهی برای تهیه LST شاخص NDVI می باشد. به طور کلی دمای سطح زمین (LST) پارامتر کلیدی در فیزیک رفتارهای سطح زمین است.

Keywords:

جزیره حرارتی , پوشش گیاهی , سنجنده ASTER , شاخص NDVI , شیراز