تغییرات فصلی میزان، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی ) Mentha spicata )کشت شده در منطقه شوشتر

نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناست که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی- بهداشتی و داروسازی دارد. در تحقیق حاضر، تغییرات وزن تر گیاه و وزن خشک برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی کشت شده در منطقه شوشتر در طول دوازده ماه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دوازده تیمار زمان برداشت و سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد که زمان برداشت گیاه اثر معناداری بر وزن تر گیاه و خشک برگ، و میزان و عملکرد اسانس دارد. بیشترین وزن تر 1868/7) گرم در مترمربع) و وزن خشک برگ 253/3) گرم در مترمربع) به ترتیب در ماههای تیر و خرداد ثبت شد. همچنین، بیشترین میزان 3/82) درصد) و عملکرد اسانس 8/83) گرم در مترمربع) در ماه تیر مشاهده شد. کارون، لیمونن، کارن، آلفاپینن، میرسن، بتابوربونن، سیس دیهیدروکارون، دیهیدروکارویول، دی هیدروکارویل استات، پولگون و ترانس کاریوفیلن اجزای اصلی اسانس بودند. بیشترین 67/9) درصد) و کمترین 22/45) درصد) مقدار کارون به ترتیب در ماههای تیر و دی و بیشترین 21/14) درصد) و کمترین 4/02) درصد) مقدار لیمونن به ترتیب در ماههای مرداد و آذر ثبت شد. حداکثر مقدار کارن 5/81) درصد) در ماه دی بهدست آمد. مقدار ترکیبات سیس دی هیدروکارون، دیهیدروکارویول و دی هیدروکارویل استات طی ماههای زمستان افزایش یافت. نتایج نشان داد که نعنا دشتی کشت شده در شوشتر، پنج مرحله (چین) قابل برداشت است ولی بهترین زمان برداشت تیر است.

Keywords:

اسانس , زمان برداشت , کارون , لیمونن , نعنا , وزن تر , وزن خشک