بررسی نحوه ارتباط میان دو مفهوم حس مکان و دلبستگی به مکان در خانه کودک و نوجوان بی سرپرست

امروزه توجه معماران، طراحان و برنامه ریزان به کیفیت فضاها و محیط های ساخته شده افزایش یافته و نقش طراحی به عنوان ابزاری برای شکل دادن به محیط زندگی و پاسخگویی به توقعات و نیازهای انسان اهمیت بیشتری یافته است و پژوهش های زیادی درباره چگونگی تاثیر متقابل محیط یا فضای ساخته شده بر ذهنیات و رفتارهای انسان، انجام شده است . در نتیجه مفاهیمی چون حس مکان و دلبستگی به مکان در ادبیات معماری و شهرسازی به ویژه در حوزه مطالعات محیطی بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این در حالی است که ساز و کار ارتباط میان این دو مفهوم چندان تبیین نشده است . پژهش حاضر پس از تعریف مفاهیم حس مکان و دلبستگی به مکان وبررسی عوامل تاثیرگذار بر آنها، به ارایه مدلی چهار وجهی از اجتماع این دو مفهوم تحت عنوان مدل نظری پ ژوهش میپردازد. سپس مدل بدست آمده بین کودکان با گروه سنی 7-12 سال و نوجوانان با گروه سنی 12-18 سال دختر بیسرپرست را در سه نمونه موردی پرورشگاه آشیانه علی ، بچه-های ما و مرکز عاطفه در شهر کرمان را مورد پرسش قرار داده است . به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه بسته و مصاحبه استفاده گردید و جهت تحلیل نتایج پیمایش، از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است . یافتههای پژوهش نشان از آن داشت که میان حس مکان و دلبستگی به مکان رابطه معنادار بسیار قوی وجود دارد . عوامل کالبدی محیط، هم در ایجاد حس مکان و هم در ایجاد دلبست گی به مکان از اهمیت بالایی برخوردار هستند . عوامل زمان در ارتباط با خلق حس مکان، کمترین درجه اهمیت را دارد در حالی است که در شکلگیری دلبستگی به مکان، این عامل بعد از عوامل کالبدی، از بالاترین درجه اهمیت برخوردار است .

Keywords:

مکان , حس مکان , دلبستگی به مکان , عوامل کالبدی , زمان , خانه کودک ونوجوان بی سرپرست