آسیب شناسی نظام برنامه ریزی توسعه با رویکرد سیستمی

سابقه برنامهریزی در ایران از بسیاری از کشورهای درحال توسعهای که امروزه در مرز توسعهیافتگی هستند، بیشتر است. برغم این مهم، برنامهریزی توسعه در ایران ثمره و دستاورد چندانی برای جامعه ایران نداشته است. در تبیین چرایی این ناکامی برنامههای توسعه در هر یک از حوزهها، علل و عوامل متنوع و متعددی برشمرده شده است. ضعف ارتباطات بین بخشی، همگرایی اندکی بین چهارچوب های برنامه ریزی در سطوح ملی و منطقهای، محدودیتهای برقراری ارتباط بین وزارتخانهای، تضاد منافع بین کارگزاران در مراحل برنامه ریزی و اجرا، ضعف احساس تعلق اجتماعی و تعهد سیاسی به برنامههای توسعه، کارگزاری گسترده دولت در تمامی مراحل برنامه های توسعه، تعدد اهداف تعریف شده و عدم اولویت بندی، ضعف نظارت و امکان بازنگری و اصلاح، از جمله مهمترین آسیبهای برنامههای توسعه است. مقاله حاضر با مرور بر پژوهشهای انجام شده در مورد چالشها و موانع تحقق برنامههای توسعه، تلاش میکند تا نتایج این تحقیقات را که دربرگیرنده طیف وسیع و پراکندهای از موانع و آسیبها در نظام برنامه ریزی است را تجزیه و تحلیل نموده و با بحث در خصوص منبع و ماهیت موانع، مجموع آنها در یک چارچوب سیستمی جایابی میگردد. در نهایت بر مبنای آن راهکار پیشنهادی در قالب مفهومی قابل اقدام، ارایه میشود.

Keywords:

رویکرد سیستمی , مشارکت , انسجام , ادغام , نظارت , کارگزاری توسعه