شناسایی رابطه بین سلامت روان مادران با مشکلات رفتاری و هیجانی فرزندان در خانواده های دو والد تحت سرپرستی کمیته امداد امام خمینی(ره)

پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه بین سلامت روان مادران با مشکلات رفتاری و هیجانی فرزندان در خانواده های دو والد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری در این پژوهش مادران و فرزندان خانواده های تک والد تحت سرپرستی مادر تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در مدیریت مرکزی کمیته امداد شهر تهران بودند که 70 نفر از خانوارهای دو والد تحت سرپرستی مادر تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) به روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ ) 1979 ( و پرسشنامه مشکلات رفتاری هیجانی فرزندان راتر )فرم والدین،1994 ( بود. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و از طریق آزمون های تی تک متغیره و آزمون همبستگی پیرسون انجام شد. نتایج نشان داد سلامت روان مادران با مشکلات رفتاری و هیجانی فرزندان در خانواده های دو والد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی)ره( ارتباط دارد. هر چقدر مادران از سلامت روان بدتر برخوردار باشند، فرزندان آنها بیشتر دچار مشکلات رفتاری و هیجانی می شوند. با توجه به یافته ها مشخص گردید خانواده های دو والد در این مطالعه از شرایط خاصی برخوردار هستند. در این خانواده ها پدر به عللی از قبیل ناتوانی جسمی یا بیماری روانی قدرت کافی برای اداره خانواده ندارد، از این رو، نقش وی کمرنگ می شود و شرایط خانواده به خانواده های تک والد نزدیک می گردد و آنان نیز با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند. علاوه بر نقش ژنتیک که بر بروز اختلالات روانی نقش دارند بر اساس نظریه دلبستگی، نارسا بودن مراقبت مادرانه به دلیل ابتلای مادر به بیماری های روانی از جمله اضطراب و بیخوابی و افسردگی سبب صدمات هیجانی در کودک می شود. از طرفی دیگر بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی که بر الگو پذیری از نقش، همانند سازی و تعامل های انسانی متکی است، کودک می تواند از مادر خود برخی از موارد شناخت و افکار خود کار منفی را فرابگیرد و بر اساس شناخت منفی نسبت به خود و دنیای پیرامون خود، این شناخت ها و افکار منفی را درونی سازی کند و با دنیای پیرامون خود ارتباط برقرار کند که در نهایت مشکلات رفتاری هیجانی را در وی به همراه خواهد داشت. به چون این خانواده هااز فقر مالی رنج می برند، برگزاری کارگاهها و آموزش های رایگان مهارت آموزی چون صنایع دستی و کارهایی که مادران بتوانند در خانه انجام دهند و ازکنار آن بخشی از هزینه های زندگی را تامین کنند می تواند به ارتقاء سلامت روان آنان کمک نماید. ارایه خدمات مشاوره ای ، روانپزشکی و روان شناسی رایگان به مادران و خانواده های تحت پوشش کمیته امداد نیز می تواند اقدامی در راستای بهینه کردن سلامت روان مادران باشد.

Keywords:

سلامت روان , مشکلات رفتاری و هیجانی , خانواده های دو والد , کمیته امداد امام خمینی(ره)