بررسی تطبیقی ملی شدن صنعت نفت و مساله هسته ای ایران از منظر نظم جهانی

نوع برخورد غرب و بالاخص آمریکا با ایران در مساله هسته ای، دارای شباهتهایی با نوع برخورد انگلستان با این کشور در جریان ملی شدن نفت می باشد. این پژوهش در پی آن است تا این دو واقعه را با یکدیگر مقایسه کند و با بررسی شرایط جهانی و جای گیری بازیگران اصلی در هریک از دو رویداد، تاثیرپذیری و تاثیرگذاری این وقایع را بر سیستم جهانی تحلیل کرده و به این سوال پاسخ دهد که کدام فاکتورهای واقعه اول، روند رسیدن به توافق در مساله هسته ای را نیز تحت تاثیر قرار داد. در این پژوهش، با روش تطبیقی و مقایس های و برمبنای نظریه نظام جهانی والرشتاین و مفهوم افول هژمونی، شرایط مربوط به موضوع هسته ای را برپایه نتایج حاصل از ملیشدن نفت، تحلیل و بررسی کرده و نکات اشتراک را تشریح کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که این دو واقعه از جهاتی؛ مانند شرایط جهانی، جای گیری بازیگران در سیستم، نوع برخورد هژمون با مساله و نوع تاثیرگذاری بر سیستم مشابهت داشته و از جهت نوع برخورد و نگاه طرفین درگیر در وقایع نیز دارای اشتراکاتی هستند که روند حل مساله را تحت تاثیر قرار داده است.

Keywords:

ملی شدن نفت , مساله هسته ای , سیستم جهانی , آمریکا , انگلستان , ایران