نقش نمادین اعداد در معماری ایرانی-اسلامی

نماد یک مفهوم و تصویر است که به صورت ناخودآگاه درک میشود و سرشار از تاثیرگذاری است اعداد نیز جلوههایی از نمادگرایی به شمار میآید که دارای پیچیدگیهای معنایی ویژهای هستند. تقدس اعداد از نظر تاریخی سابقهای طولانی دارد که به گونه ای که در ادیان کهن، یونان باستان و آثار اسلامی معادل یابی برای حروف و اعداد در تفسیر و تبیین منطقی- عرفانی متون مذهبی جایگاهی والا داشته است. جاذبه علم اعداد موجباتی را فراهم کرده است که، معماران بزرگ نیز در آثار خود از اعداد استفاده کنند. پژوهش حاضر نمودهایی از استفاده اعداد مقدس در معماری ایرانی-اسلامی را با بیانی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بیان کرده و در پایان نمونههای شاخصی از کاربرد اعداد در معماری ایرانی-اسلامی ذکر شده است. از یافتههای موجود میتوان به این نتیجه رسید که معماران مسلمان در بناهای اسلامی از اعداد مقدس با آگاهی کامل استفاده کردهاند و به جای کاربرد مستقیم مفاهیم اصلی از رمز و راز و مجاز کمک گرفته اند که در بطن اثر هنری نهفته است و این نشان از اعتقادات سازندگان دارد.

Keywords:

اعداد مقدس , معماری اسلامی , نماد , معماری ایرانی