بررسی نشانه های متقابل تصویری در شعر نوگرا و سینمای نوین ایران مطالعه موردی سهراب سپهری و عباس کیارستمی

شعر در زبان راهی می گشاید که به ایجاد ایماژ منتهی می شود، در مقابل، سینما می کوشد تا تصویر ذهنی را به عینیت تصویر متشکل از ذرات نور برگرداند. این تبادل، گونه ای از تاثیرات و تشابهات را نشان می دهد که نیاز نظری به تحلیل و بررسی آنها وجود دارد تا برخی سوء برداشت های ناشی از ارزیابی های شتاب زده برطرف شود. می توان گفت که تاریخ هنر، سرگذشت تاثیرات هنرمندان بر یکدیگر در طول زمان است قرن اخیر، از طرفی قرن شعر نو بود و از طرفی قرن سینما، لذا این مقاله، دو نمونه از هنرنمدان معاصر ایران را از منظر شباهت های صوری و معنایی، با رویکرد تحلیل نشانه های تصویری از منظر بینامتنیت مورد بررسی تطبیقی قرار می دهد. یکی از مهمترین شاعران نوگرای معاصر، سهراب سپهری است که اشعارش بارها مورد ترجمه و تاویل قرار گرفته و به حافظه جمعی راه یافته است. سینمای نوین ایران نیز به طور واضح با آثار عباس کیارستمی تشخصی بیش از پیش هنری به خود گرفته و از سوی محققین همچون سبکی ویژه محسوب شده است. با بررسی مضمون و ساختار فیلم خانه دوست کجاست درمی یابیم که این فیلمساز تا چه اندازه در بازنمایی سبک خاص خود، ملهم از شعر نشانی اثر سهراب سپهری، موفق بوده و چگونه این شاعرانگی، نوعی بیان سینمایی فرمی محتوایی را به وجود آورده که از طریق نوآوری در شیوه روایت سینمایی، جنبه زیبایی شناسانه فیلم را پررنگ و برجسته کرده و ماهیت صنعتی و فن آورانه آن را به نفع جوهر هنری آن، کمرنگ نموده است.

Keywords:

شعر فارسی , سینمای ایران , بینامتنیت , نشانه های تصویری , روایت شاعرانه