تمایز تنوع موجود در ژنوتیپ های متحمل و حساس به تنش خشکی در نخود زراعی ( Cicer arientinum L. ) به کمک نشانگر SSR

نخود دومین حبوبات مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان میباشدو تنش خشکی یکی از محدودیت های اصلی است که منجر به کاهش 50 % در برداشت این محصول میگردد. توالی های تکراری ساده ) SSR ( در بخشقابل توجهی از مناطق متغیر ژنوم یوکاریوت ها وجود دارند و به وسیله PCR میتوانند چندشکلی در یک صفت کمی را نشان دهند. در این پژوهش به منظور تشخیص مولکولی ژنوتیپ های نخود متحمل و حساس به خشکیاز 8 جفت آغازگر SSR استفاده شد که از میان آنها 7 جفت آغازگر چندشکلی مناسبی ایجاد کردند. با تکثیر DNA ژنومی بوسیله آغازگرها و الکتروفورز محصولات حاصل، در مجموع 39 آلل چند شکل تولید شدند. محتوای اطلاعات چند شکل ) PIC ( نیز بین 26 / 0 تا 83 / 0 متغیر بود. آنالیز خوشه ای براساس الگوریتم روش جفت گروه بدون وزن با میانگین حسابی ) UPGMA ( و ضریب تشابه جاکارد برای داده های مولکولی، ژنوتیپ ها را در چهار خوشه اصلی تقسیم بندی نمود. ژنوتیپ MCC544 که متحمل به شوری و خشکی بوده در یک خوشه مجزا قرار گرفت که گویای حداکثر تفاوت ژنتیکی آن ها با سایر ژنوتیپ ها بود. در این دندروگرام ژنوتیپ های MCC352 و MCC552 از لحاظ ژنتیکی دارای قرابت بالایی بودند که با یافته های مورفولوژیکی و زراعی قبلی هم مطابقت داشتند. نمودار پراکنش ژنوتیپ ها براساس دو معیار تشابه جاکارد و ضریب همبستگی کوفنتیک نیز وجود تفاوت ژنتیکی قابل توجه بین ژنوتیپ های MCC392 )متحمل( و MCC252 )حساس( را نسبت به هم تایید کرد. نتایج حاصل نشان داد که نشانگر SSR نشانگر قابل اطمینان برای آشکارسازی سطح بالایی از چندشکلی از نظر صفت تحمل به خشکی است که برای تسریع در اهداف گزینش و به نژادی این محصول می تواند بسیار مهم باشد.

Keywords:

نخود , نشانگر SSR , چندشکلی , تنش خشکی