بررسی تغییرات مکانی و زمانی پارامتر pH در آبهای زیرزمینی دشت گرگان با استفاده از زمین آمار

امروزه آب زیرزمینی در اکثر مناطق جهان از اهمیت بسیار بالایی در جهت تامین آب شیرین برخوردار است. آبهای زیرزمینی بیشترین نقش را در تامین آب شرب به عهده دارند. رشد روزافزون شهرها و نیاز به آب با کیفیت بالا یکی از معضلات کشورهای در حال توسعه میباشد، که باعث توجه به برداشت از منابع آب زیرزمینی شده است. تغییر در کیفیت و کمیت آبهای زیرزمینی که معمولا بر اثر مدیریت غلط استحصال آب، استفاده از کودهای شیمیایی و عواملی از این نظیر ایجاد شده است، مقدمه ای بر تخریب سایر منابع، چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم شده است. اگرچه در سالهای اخیر گرایش زیادی به مهار آب های سطحی برای حل مشکل آب وجود دارد، اما توجه به خصوصیات منحصر به فرد و مزایای آبهای زیرزمینی در مقایسه با آبهای سطحی لزوم توجه به این منبع در مطالعات تامین آب را روشن می نماید. دشت گرگان نیز از این قاعده مستثنی نیست. نگرانی های عمومی در خصوص کاهش کیفیت و افت سطح تراز آب زیرزمینی در دشت گرگان، که ناشی از عواملی نظیر: کشاورزی، برداشت بیش از اندازه آب، نوع سازندهای زمین شناسی صورت گرفته است، سبب شد تا این پژوهش در راستای پهنه بندی روند تغییرات کیفی آبهای زیرزمینی در دشت گرگان انجام گیرد. در این تحقیق داده های PH ؛ 80 حلقه چاه در یک دوره 22 ساله در دشت گرگان مورد بررسی قرار گرفت. پس از آن به کمک روش های زمین آمار از قبیل کریجینگ، IDW , RBF, GPI, LPI مدل پهنه بندی انتخاب شد، که روش کریجینگ و RBF نسبت به روشهای دیگر نتایج برتری داشتند، در ادامه نقشههای پهنه بندی آن به کمک نرم افزار ArcGIS تهیه شد. بررسی نقشه ها نشان دهنده افزایش مقدار pH در سطح حوزه می باشد. ولی با توجه به استانداردهای موجود محدوده تغییرات این پارامتر در حد مطلوب قرار داشته و برای مصارف کشاورزی و آشامیدنی مناسب میباشد.

Keywords:

کیفیت آبهای زیرزمینی , ArcGIS , کریجینگ , زمین آمار