بررسی تاثیر اقلیم و فرهنگ بر شکل گیری معماری سنگی اورامان

زیستن انسان در جامعه توام با تاثیرپذیری از فرهنگ آن جامعه است انسان ها با حفظ و گسترش فرهنگ خود، در واقع میراث معنویشان را اعتلا می بخشند میراثی که با گذر از گذرگه پر فراز و نشیب زمان به دست آنها رسیده است.از این روکه اولین دغدغهء خاطر انسان ابتدایی پیدا کردن جان پناه وسرپناه بوده است و در نتیجه شرایط اقلیمی و آب وهوایی نقش مسلط و حتی تعیین کننده در شکل کلی مسکن در قالب سرپناه داشته است.وبا توجه به این که کالبد روستا تحت تاثیر عوامل گوناگون جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است و هیچکدام از این عوامل بطور مستقل عمل نکرده و در رابطهء تاثیر و تاثر متقابل نسبت به یکدیگر قرار دارند به عبارت دیگر، در حالی که روستا تحت تاثیر عوامل جغرافیایی و فرهنگی است این دو عامل نیز بدون ارتباط با یکدیگر نبوده و روی هم تاثیر متقابل دارند.زیرا که شامل عده ای از مردم است که شغل و فعالیت تولیدی ویژه ای دارند در محیط معین و مشخصی زندگی می کنند با یکدیگر روابط ومناسبات ویژه و تعیین شده ای دارند دارای باورها، اعتقادات، ارزش های ویژه ای هستند و در بستر جغرافیایی خاصی نیز زندگی می کنند لذا روستا مجموعه ای نیست که از اجزاء تشکیل شده باشد بلکه همان طور که گفته شد یک پدیده واحد است. و همچنین مواد اولیه ای که در محیط یافت می شوند نقش تعیین کننده ای در شکل کلی سکونتگاه دارند. همان طور که می دانیم معماران در گذشته برای احداث یک بنا به کلیه جوانب فرعی آن از جمله موقعیت جفرافیایی، آب و هوا، میزان باران، تابش آفتاب و همچنین وزش باد بسیار توجه کردند و همچنین برای آسایش ساکنین، بناها از منابع انرژی مختلف از جمله انرژی خورشیدی و بادها در مسیر مفید و درست آنها استفاده کنند. و اینک طبیعت کوهستانی اورامان که شامل کوه های رفیع و دره های عمیق است، مردمی سخت کوش را پرورده نموده که نمود عینی آن در تمام شیونات زندگی آنها مانند بافت به پیچیده خانه هایی که به صورت پلکانی بر دامنه شیب کوه قرار گرفته اند و همچنین کشاورزی پلکانی، اعتقادات خاس دینی و تعهد به برگزاری رسومات قدیمی نمایان شده است. هورامان سرزمین کوهستانی استکه به طول هفتاد کیلو متر درغرب کردستان ایران و بخش هایی از کردستان عراق از جنوب دره ی شلیر تا رود سیروان کشیده شده است این سزمین از سخت ترین و نامرتب ترین کوهستان ها تشکیل شده که بخش شمالی هورامان آن اندکی بارز تر است. شکل کلی معماری سنتی از سنت عامیانه سرچشمه میگیرد و سنت عامیانه همان سنت بلا واسطه و ناخودآگاهی است که در بطن یک فرهنگ مردمی جریان دارد و به گونه های معنوی و مادی و متاثر از نیازها و ارزش های مربوط به آنها و نیز بر مبنای خواستها و آرمان های آنها و بالاخرهبه پیروی از رنج ها، شادی ها و آرامش های انسانی شکل می گیرد. معماری ساده و روستایی در قالب این سنت ها ادارکی از جهان است که به وضوح دیده می شود. در این مقاله چگونگی پیدایش معماری بومی اورامان و تاثیر فرهنگ بر شکل گیری معماری سنگی منطقه متناسب با اقلیم و با نگاهی به مصالح بوم آور منطقه وهمچنین یک رنگ کردن و هماهنگ بودن معماری سنگی اورامان با طبیعت را مورد مطالعه قرار می دهیم .

بررسی تاثیر اقلیم و فرهنگ بر شکل گیری معماری سنگی اورامان Keywords:

فرهنگ , , اورامان , مصالح بومی , معماری کوهستانی , اقلیم