درآمدی بر سبک معماری هورامان (مکان گزینی طبیعی و فرهنگی؛ بازنمود ساختاری ویژه در بافت کالبدی روستاهای هورامان)

یکی از مهم ترین فاکتورهای شناخت هر فرهنگی، شیول معماری مرسوم در آن فرهنگ می باشد. این پژوهش در پی بازنمود ویژگی های معماری و بافت کالبدی سکونتگاه های منطقه اورامان به عنوان ساختاری ویژه، حاصل تلاقی انسان، فرهنگ و طبیعت است. روش انجام پژوهش روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر بررسی اسنادی و بازدید میدانی است یافته های پژوهش نشان می دهد معماری اورامان در پرتو فرهنگ و در همسازی با طبیعت شکل گرفته است از نظر ویژگی های کالبدی نحوه استقرار روستا به جهت توپوگرافی خاص منطقه، اکثر روستاها در طرفین یا روی دامنه دره ای کم عرض با شیب عمودی زیاد واقع شده و تیپولوژی غالب بنا بصورت ساختمان های دو طبقه و تکیه داده به شیب کوه می باشد. از نظر ساختار روستا دارای مراکزی به تعداد محلات است از نظر بهره وری از زمین، سکونتگاه ها در جایی بنا شده اند که زمین کمترین استفاده را برای اهداف دیگر داشته است عدم وجود کوچه های بن بست در ساختار کالبدی شهر و روستا و دور بودن و حداقل نمودن مخاطرات طبیعی و انسانی از مناطق مسکونی، ویژگی کالبدی سکونتگاه های مناطق اورامان است. از نظر ویژگی های تک بناها نیز می توان به پیوستگی سنگ خاک و چوب استفاده از دیمک به عنوان عامل یکپارچگی و جلوگیری از رانش، استفاده از دیوارهای قطور سنگی جهت جلوگیری از تبادل حرارتی، وجود سایبان و باران گیر در اطراف تمام دیوارها و تفاوت ماهوی با معماری درونگرای مرکز ایران دارد. نتیجه اینکه معماری و بافت کالبدی هورامان اورامان کلیت و ساختاری به وجود آمده از مواد در دسترس، در دامان طبیعت و هماهنگ با نیروهای اقلیمی و طبیعی برای پاسخ گویی به نیازهای اقتصادی و فرهنگی و اعتقادی است که در طول تاریخ خود را حفظ کرده و به صورت ارگانیک تکامل یافته است به گونه ای که می توان شیوه و سبکی جدا بر آن اطلاق کرد.

Keywords:

هورامان , سکونت گاه هایی روستایی , بافت پلکانی