باباطاهر، بابای شعر عارفانه فارسی

در این پژوهش به بررسی برخی از ابعاد عرفانی شخصیت باباطاهر پرداختیم که دوبیتی های آبدارش طعم گس نفس های حق را میدهد، که برجسته ترین دوبیتی های تاریخ ادبیات ایران به شمار می آید. در بخش عرفانی باباطاهر، درمی ابیم که در کلمات قصار باباطاهر نیز جملاتی در مورد توحید وجود دارد که وحدت وجودی بودن تفکر او را آشکار می سازد و در بخش عشق و معشوق باباطاهر پی می بریم که وی به شیوه ای بسیار بدیع و عاشقانه، وحدت شهود و وحدت وجود را در هم آمیخته که به نوعی دیدار و جهان بینی متصل است. وی عاشقی است که از مرز وصول و هجران گذشته و جز عشق و معشوق به چیزی نمی نگرد. مشرب باباطاهر نیز گویای آن است که باباطاهر عریان، ملبس به حریر توحید و اندیشه وحدت وجودی است. و این اندیشه و جهان بینی عرفانی او، با شور وحال تمام، آشکار و نمایان است، اما رنگ و بوی حریر وحدت وجودی او، با فلسفه فکری سایر هم مشربانش یک تفاوت اساسی دارد، این تفاوت را در سرگشتگی و حیرانی و در به دری و سر انجام دنیایی غمگین و پر احساس و رنگ، و تو در توی درونی او می توانیم پیدا کنیم و از مرگ اندیشی وی نیز می توانیم پی ببریم که انسانی چنین شریف و والا، درنگ در موضوع مرگ وختام کار آدمی برایش به صورت تکیه کلام در آمده است و کمتر توانسته است خود را از این موضوع دور کند. در سخنان باباطاهر به شفافیت تمام مشاهده می شود که وی از تمام تعلقات دنیوی خارج بود ودر پی انسان شدن به معنای کامل بود. عارف بودن و انسان بودن این بابای دلسوخته در بسیاری از آثارش به روشنی قابل وضوح است.

Keywords:

عرفان , توکل , معشوق , مشرب , باباطاهر