کانیشناسی و دگرسانی سدیک- کلسیک در سنگ میزبان کانسار اسفوردی

کانسار آهن- آپاتیت اسفوردی در شمال شرق بافق و در شرق زون ساختاری ایران مرکزی در میان سنگهای آتشفشانی رسوبی ایجاد شده است. سنگ میزبان کانسار متشکل از سنگهای ریولیتی، توفهای ریولیتی و دولومیت-های سری ریزو است که دچار دگرسانی سدیک- کلسیک شده است. بر اساس مطالعات کانیشناسی سه مرحله کانی-زایی در کانسار اسفوردی رخ داده است. مرحله اول کانیزایی در کانسار اسفوردی با تشکیل کانی مگنتیت آپاتیت همراه است و هسته اولیه کانسار اسفوردی شکل میگیرد. مرحله دوم نشاندهنده شکلگیری گسترده آپاتیت نسل دوم است و توس کانیهای آبدار مانند آمفیبول و برشیشدن گسترده مشخص میشود. مرحله سوم کانیزایی به وسیله مرحله تاخیری و فراگیر دگرسانی کوارتز- کربناتی مشخص میشود. از ویژگی این مجموعه حضور گسترده کوارتز، کربنات، کلریت، اپیدوت، آمفیبول و آپاتیت نسل سوم است. آمفیبول، کلریت، اپیدوت، کلسیت و هماتیت از مهمترین کانیهای پهنه دگرسانی سدیک- کلسیک هستند. ترکیب آمفیبولها کلسیک بوده و از نوع ادنیت و اکتینولیت هستند. تجزیه سنگ میزبان دگرسان شده نشان میدهد که دگرسانی سدیک-کلسیک سبب غنیشدگی اکسیدهای MgO، FeOt، CaO وY در طی دگرسانی و کاهش SiO2 نسبت به نمونه های کمتر دگرسان نشده گردیده است.

Keywords:

کانی شناسی , سدیک- کلسیک , اسفوردی