تجلی فرهنگ در پوشاک ایرانیان با تمرکز برنماد پوشاک در شاهنامه

انسان ها همواره برای کشف گذشته خود کنجکاو بوده اند. برای شناسایی اقوام و فرهنگ های گذشتگان، شناخت نمادها و اسطوره ها ضروری است. اسطوره ها بوسیله نمادها تجلی می یابند و نمادها می توانند به زندگی انسان ها معنی بخشند. برای یافتن اسطوره ها و نمادها، ادبیات هر قومی بهترین گزینه برای جستجو می باشد؛ چرا که در طی اعصار اسطوره ها و نمادها در اقوام مختلف حفظ شده اند و به نسل های بعد منتقل شده اند. ادبیات ایران با سابقه دیرین خود، مملو از نمادهایی است که اسطوره های باستانی را به رخ جهانیان می کشاند و از این لحاظ مایه مباهات است. در پژوهش حاضر که از نظر هدف، بنیادی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی می باشد از بین صدها اثر مکتوب به نثر و شعر، ادبیات ارزشمند فردوسی در شاهنامه مورد توجه قرار گرفته است تا بررسی گردد که فردوسی برای بیان روحیه حماسی و اسطوره ای رستم، از لباس و پوشاک چگونه استفاده کرده است. رستم با چه پوششی دارای ظاهر قدرتمند نمادین گردیده است. قطعا جنسیت و نوع لباس رزم رستم که در بین اشعار فردوسی ذکر شده است، به خصوص خفتان رستم که از آن با عنوان ببر بیان یاد شده است، در ایجاد روحیه حماسی و پهلوانی رستم نقش نمادین یافته است و ذهن خواننده را برای پذیرش پهلوانی و شکست ناپذیر بودن رستم هدایت می کند. در حقیقت اسطوره پهلوانی رستم با کمک توصیف ظاهری او بوسیله رفتار، آداب و پوشاک نمادین او مطرح شده است. با توجه به اینکه نماد، کاربرد بسیاری در ادبیات و فرهنگ مردمان ایران دارد، امید است با پژوهش در این حوضه بتوان مقدمات آشنایی و الهام پذیری طراحان در صنعت مد کشور را آماده نماید.

Keywords:

اسطوره , نماد , شاهنامه فردوسی , خفتان , ببر بیان