مطالعه آلودگی خاک به فلزات سنگین ناشی از نشت هیدروکربن های نفتی در پالایشگاه کرمانشاه

در ده ه های اخیر چالش ناشی از آلودگی خاک با هیدروکربن های نفتی تبدیل به یکی از خطرات جدی در کشورهای نفتخیز جهان از جمله ایران شده است. در کشورهایی که دارای تاسیسات، پالایشگاه ها و منابع نفتی هستند و به طور دایم فرایندهای اکتشاف در حال انجام است، نشت و تراوش آلاینده ها و فرآورده های نفتی و نفوذ آنها در خاک در هنگام ذخیره سازی و یا انتقال، از مهمترین آلوده کننده های خاک به شمار می آید. در این پژوهش با هدف بررسی و اندازه گیری میزان فلزات سنگین در خاک محدوده پالایشگاه کرمانشاه سعی شده ضمن دستیابی به غلظت این فلزات و تحلیل آماری آنها، مناطق پرخطر به لحاظ آلودگی ناشی از نشت، استخراج، پالایش و یا حمل نفت مشخص گردند. لذا تعداد 15 نمونه خاک از محوطه پالایشگاه انتخاب و از نظر میزان آلودگی به اجزاء نفتی مورد آزمایش قرارگرفته اند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز ICP-MS نمونه های خاک پالایشگاه کرمانشاه روند تغییرات غلظت فلزات سنگین به صورت Cr> Zn> Ni> V> Cu> Pb> Co> Sc> As> Cd است. شاخص زمین انباشت حاکی از آن است که خاک پالایشگاه در عناصر نیکل و کروم در محدوده غیر آلوده تا آلودگی متوسط قرار میگیرند . این در حالی است که نتایج حاصل از فاکتور غنی شدگی دال بر غنی شدگی خاک از کروم و سرب بوده و همچنین اثبات میکند غنی شدگی در عناصر سرب و مس ناشی از عوامل انسانزاد میباشد. شاخص بار آلودگی عناصر کروم، نیکل، روی، مس و سرب نشان میدهد که خاک موردبررسی به لحاظ این عناصر دارای آلودگی است. نقشه پهنه بندی عناصر سنگین در محدوده موردبررسی بیان کننده آن است که غلظت بالای برخی عناصر در ایستگاه های نمونه برداری ناشی از نشت آلاینده های هیدروکربنی از مخازن و تاسیسات نفتی میباشد.

Keywords:

آلودگی خاک , پالایشگاه کرمانشاه , فلزات سنگین , نقشه پهنه بندی