جستجویی در عوامل ابهام در شعر خاقانی

خاقانی از بزرگترین شعرای قصیدهسراست که از عمده ترین ویژگیهای شعر او، ابهام وپیچیدگی کلام است؛ از جمله دلایل بیرونی ابهام در شعر او حسب نظر محققان ، شرایط زیستی، تاریخی و روانشناختی خاقانی در کاربرد زبان مطنطن و پیچیده بوده است .ابهام در شعر او مطابق معیار های منابع بلاغت قدیم از محاسن شعر اونبوده اما مطابق نظریه های جدید ادبی نشان قدرت شاعری و نبوغ شاعر و هنرمندانه بودن شعر او تلقی می شود. این جستار نشان می دهد که علاوه بر دلایل بیرونی دلایل درونی ودرون متنی نیز در ابهام شعر او تاثیر مستقیم دارد .در مجموع چند نوع ابهام در شعر خاقانی وجود دارد که آن را به دو دسته کلی ابهام واژگانی و ابهام نحوی تقسیم کرده ایم . سپس هر کدام از آنها انواعی نیز دارد ، ابهام واژگانی شامل ابهام ترکیبی و ابهام فنی است . ابهام نحوی شامل ابهام زبانی ، ابهام هنری و ابهام تصحیحی است. سومین نوع ابهام در ابهام است که شامل ایهام، ایهام تناسب ، ایهام تضاد ، ایهام تبادر ،ایهام ترجمه و پارادوکس است . برای هر کدام از این انواع دلایل و شواهدی نیز ارایه شده است.

Keywords:

خاقانی , قصاید , ابهام , چند معنایی , رمز