تاثیر ویژگی های خاک بر زیست فراهمی (Bioavailability) کروم موجود در خاکهای اطراف کارخانه چرمسازی

اندازه گیری غلظت کل یک فلز و آلاینده در خاک نمیتواند ارزیابی دقیقی برای خطرات بهداشتی آن عنصر باشد. زیرا ویژگی های جذب کنندگی، قابلیت جذب آن فلز را کاهش داده بنوبه خود بر سیاستگزاریهای پاکسازی اینگونه خاکها تاثیر گذار خواهد بود. هدف از این پژوهش، ارائه مدلی براساس ویژگیهای خاک است که زیست فراهمی خاکهای آلوده به کروم را در نتیجه بلع توسط انسان تخمین بزند. به این منظور 20 نمونه خاک از خاکهای اطراف چرمشهر تبریز که ویژگیهای آن، مشابه خاکهای آلوده این شهر بوده است انتخاب شدند و ویژگیهای اصلی فیزیکوشیمیایی آنها در آزمایشگاه تعیین گردید. سپس به این خاکها کروم بصورت نمک CrCl3 اضافه گردید بعد از آن زیست فراهمی نمونه های خاک بوسیله آزمون عصاره گیری فیزیولوژیکی که براساس شبیه سازی سیستم هضم معده انسان طراحی شده است، اندازه گیری گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که زیست فراهمی کروم به عنوان تابعی از نوع خاک متغیر بوده، برای تمام نمونه های خاک کمتر از 45% بوده است. آنالیز آماری با استفاده از رگرسیون خطی نشان داد که زیست فراهمی کروم با میزان رس و کربن معدنی و آلی خاک در ارتباط است و براین اساس دو مدل ارائه گردید. بطوریکه با افزایش کربن معدنی و با کاهش میزان رس خاک، کاهش پیدا می کند. استفاده از این مدل در پاکسازی خاکهای آلوده به کروم کمک خوبی می تواند باشد.

Keywords:

کروم , خاک , چرمشهر , مدل