بهجت و لذت عقلی در دو فلسفه ی مشاء و اشراق

بهجت و لذت عقلی از دغدغه های اساسی هر انسان بوده و از مباحث مهم دین، اخلاق، فلسفه اخلاق و انسان شناسی فلسفی به شمار می آید، عالمان دینی و فیلسوفان اسلامی همواره به مطالعه و تحقیق در آن پرداخته اند. این پژوهش، در پی بررسی چیستی لذت عقلی از دیدگاه فلسفه های مشاء و اشراق است. از نگاه این مکاتب لذت عبارت است از: ادراک چیزى که ملایم و موافق با طبیعت و روحیه انسان باشد؛ یعنی درک چنین اموری برای انسان، لذت آور و موجب شادی و انبساط خاطر او می گردد. لذت دارای اقسام مختلفی است؛ ابن سینا لذت را تنها محدود به لذت حسی و جسمانی نمی داند، بلکه قایل به لذت عقلی و روحانی نیز هست. سهروردی نیز به عنوان سردمدار مکتب اشراق، طبقه بندی های متعددی برای لذات ارایه کرده است؛ او در برخى از آثار خویش لذات را به دو قسم حسى و روحانى یا جسمانى و روحانى تقسیم می کند. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه ی کتابخانه ای، تلاشی است برای واکاوی جامع و منسجم لذت عقلی در دو مکتب فلسفه ی اسلامی. در نهایت، می توان گفت مکاتب فلسفی مشاء و اشراق در چیستی لذت عقلی به نوعی همسو و همنظر هستند.

Keywords:

بهجت , لذت عقلی , فلسفه , مشاء , اشراق