جایگاه منافع ممکن الحصول در مسیولیت قراردادی وغیر قرار دادی درفقه وحقوق ایران

در شریعت مقدس اسلام هرگونه ضرر و زیان مشروع وارد به جسم،حیثیت و مال مسلمان باید توسط عامل زیان جبران گردد. . در حقوق مدنی هم بحثی به نام مسیولیت مدنی وجود دارد که به موجب آن افراد هر جامعه ای در قبال زیانی که به دیگران می رسانند ، طبق قانون ناشی از فعل زیان بار او باشد، مسیولیت دارند و باید آن را جبران کنند. موضوع عدم النفع(منافع ممکن الحصول)از جمله مسایلی است که در باب خسارت ناشی از عدم انجام تعهد،غصب و...درمبحث الزامات قراردادی وغیرقراردادی به خصوص درحقوق ایران وفقه موقعیت بحث وبررسی دارد . همچنین مفهوم ضررکه از مفاهیم مهم وتعیین کننده دربحث عدم النفع به شمار می آید زیرا یکی از ارکان مسیولیت،تحقق ضرر وخسارت است . با توجه به تبصره 2 ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی ضرر و زیان ناشی از عدم النفع قابل مطالبه نیست .قانون گذار برای اصطلاح عدم النفع تعریفی نیاورده است وهمین موضوع باعث اختلاف نظر در زمینه مفهوم ،ماهیت ومصادیق عدم النفع شده است.همانطور که در این مقاله به آن می پردازیم عدم النفعی قابل مطالبه است درمسیولیت قراردادی وغیرقراردادی دارای این شرایط باشد: 1-منافع ضررمادی باشد وضرر بدنی هم فقط شامل قسمت منافع مادی آن می شود 2-موکول به آینده باشد ومقتضی حصول آن کامل گردیده باشد.3-مسلم باشد یا ظن قوی که عرف آن را کافی بداند.4-مستقیم بودن ضرر یعنی زیان وارده بلا واسطه ناشی از فعل زیانبار باشد البته با توجه به عرف ضرر ناشی از فعل زیانبار باشد. 5-شخصی باشدیعنی زمانی شخص می تواند مطالبه خسارت کند خودش زیان دیده باشد مگر قایم مقام زیان دیده یا نمایندگی داشته باشد. 6-مشروع باشد. 7-جبران نشده باشد یعنی هر ضرری فقط یکبار قابل جبران است.8 -قابل پیش بینی باشد.

Keywords:

ضرر , عدم النفع , منافع ممکن الحصول , مسیولیت قراردادی , مسیولیت غیرقراردادی