بررسی اثر عصاره ی هیدروالکلی برگ گیاه یاس رازقی بر شاخص های هیستوپاتولوژی و سطح مخاطی فاکتورهای رشدی TGF-β و VEGF در مدل حیوانی کولیت القا شده توسط اسید استیک

سابقه و هدف: بیماری های التهابی روده، التهاب ایدیوپاتیک و مزمن روده هستند که دو بیماری کولیت زخمی و بیماری کرون را شامل می شوند. بر اساس مطالعات انجام شده و مشاهده اثرات مثبت عصاره ی گیاه یاس رازقی در ترمیم زخم های مخاطی معده و پوست ، هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره ی هیدروالکلی گیاه یاس رازقی بر شاخص های هیستوپاتولوژی و وسطح مخاطی فاکتورهای رشدی TGF-β و VEGF در مدل حیوانی کولیت القاء شده توسط اسید استیک می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای- تجربی، 42 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به 7 گروه: کنترل، Sham، یاس رازقی(250 خوراکی،250 رکتال،500 خوراکی و 500 رکتال) و کنترل مثبت (هیدروکورتیزون mg/kg 20) تقسیم بندی شدند. در همه گروه ها بجز گروه Sham (نرمال سالین تزریق شد) در روز صفر، که از قبل 24 ساعت NPO بودند، بوسیله تجویز 5/1 میلی لیتر اسیداستیک بوسیله لوله پلاستیکی (طول شش سانتیمتر و قطر دو میلیمتر) از راه رکتال، تحت بیهوشی (کلروفرم)، کولیت القاء شد. پس از آن تجویز داروها و محلول ها از راه تزریق رکتومی در گروه های مختلف (با حجم یک میلی لیتر) شروع شده و با گذشت پنج روز از دوره درمان و 24 ساعت پس از آخرین تجویز، حیوان بیهوش شده و نمونه بافتی روده بزرگ (هفت سانتیمتر انتهای روده از فاصله ی یک سانتیمتر از مقعد) جهت بررسی شاخصهای هیستوپاتولوژیک روده (شش سانتیمتر از هفت سانتیمتر جدا شده) لام تهیه، و شاخصهای شدت و درجه التهاب مورد بررسی قرار گرفت. همچنین شاخص های درصد ناحیه درگیر، نسبت وزن به طول و مساحت زخم (در هفت سانتیمتر نمونه بافتی) مورد بررسی قرار گرفت جهت بررسی فاکترهای مخاطی مخاط یک سانتیمتر باقی مانده جدا و در فریزر 80- جهت اندازه گیری فاکتورهای رشدی TGF-β و VEGF با روش وسترن بلاتینگ نگهداری شد. نتایج در هر گروه به صورت میانگین ± خطای معیار (SEM) شاخص ها در هر گروه بیان شد. آنالیز واریانس یک طرفه (One-Way ANOVA) و بدنبال آن آزمون تعقیبی Tukey’s برای مقایسه های چندگانه استفاده شد. در همه تحلیل ها، P<0/05 به عنوان تفاوت معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در هر دو گروه تحت درمان خوراکی با یاس رازقی، شاخص های شدت التهاب و درصد التهاب و نسبت وزن به طول، در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنی دار مشاهده شد (P<0/05). همچنین مقایسه شاخص مساحت ناحیه زخم در گروه تحت درمان خوراکی با یاس رازقی (mg/kg 250) با گروه کنترل، تفاوت معنی دار (P<0/01) را نشان داد. بررسی سطح TGF-β بافت مخاط کولون در هر دو گروه خوراکی یاس رازقی نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری را نشان داد (P<0/05). همچنین سطح VEGF در گروه خوراکی یاس رازقی (mg/kg 500) دارای تفاوت معنی دار با گروه کنترل بود (P<0/05). نتیجه گیری: عصاره ی هیدروالکلی برگ گیاه یاس رازقی بصورت خوراکی هم از طریق بهبود شاخص های هیستوپاتولوژیک و هم از طریق افزایش فاکتورهای مخاطی رشد باعث تسریع فرایند ترمیم زخم کولون می شود.

Keywords:

یاس رازقی , ترمیم , کولیت , اسید استیک