بررسی تطبیقی تاثیر نهج البلاغه بر اشعار شاعران ایرانی و استاد شهریار

نهج البلاغه ی امام علی (ع) چشمه ی جوشان و خروشانی است که بعد از قرآن کریم به دو اقیانوسبیکران و ژرف معارف و علم الهی متصل است و مانند قرآن کریم در آسمان علم و ادب و معرفتالهی و انسانی هم چون آفتاب پرتوافشانی می کند. نهج البلاغه کتابی نیست که رسالت هدایت یکنسل و یک قرن را به عهده داشته باشد. بلکه مسیولیت آگاهی، بیداری، رشد، کمال، سعادت ونیکبختی همه ی نسل ها و همه ی عصرها را بر دوش دارد. جاودانگی و زایندگی اش در این استکه از ژرفای وجود امام علی (ع) و از دریای مواج فکر او نشات گرفته است. آن حضرت آن چنانبه حقایق ثابت ولایتغیر ناموس آفرینش و هساتی راه یافته که سخنش در همیشه ی تاریخ، آبحیات سعادت را در کام تشنگان می ریزد.از اواخر قرن چهارم که فرهنگ اسلامی انتشار تمام یافات و فرهنگ ایرانی به صیغه ی اسلامیدرآمد و پایه ی تعلیمات بر اساس ادبیات عربی و مبانی دین اسلام قرار گرفت. بالطبع، توجه شعرا ونویسندگان به نقل الفاظ و مضامین حدیث فزونی گرفت. در این مقاله ضمن بررسی اشعار برخی ازشاعران فارسی و تطبیق آن با یکی از شعرای توانمند ادب فارسی، استاد شهریار بوده که کلیاتاشعارش، بحق فرهنگ نامه ی ادب تعلیمی است. تعالیم ارزشمند و انسان ساز قرآن کریم و احادیثمعصومین، به ویژه نهج البلاغه ی امام علی (ع)، چون مرواریدهای درخشان، شعرش را به مرتبه یوالایی از کمال زیبایی رسانده است. بدون تردید، رمز جذابیت و مقبولیت عام شعر استاد شهریاررا در ارتباط مستقیم او با منبع اصلی و حقیقی فرهنگ ناب و زلال اسلام، یعنی قرآن و سخن معصوم، باید جست و این است که شعر وی بالنده و جاودانه شده، غبار کهنگی برآن نمی نشیند واز نسیم ایام افسرده نمی شود، بلکه شاداب و زنده می ماند. استاد شهریار انسانی است متدین ومهربان، متواضع، ساده دل، آموزگار، نجیب، خیرخواه، شاعری شیرین زبان که اصول عملی اخلاقو تربیت را با استدلال عقلی و نقلی با بیانی سحرانگیز و آسمانی در آثارش به توصیر می کشد.ایمان مذهبی و اعتقاد راسخ، وی به مبانی دینی از قصاید غرایش در توحید و اشعاری که دربزرگداشت امام علی (ع) سروده، به روشنی هویدا است. خلاصه ای از عناوین اشعار استاد شهریارکه تاثیرگذار از نهج البلاغه حضرت علی (ع) می باشد که در متن مقاله به اختصار توضیح داده شدهاست به شرح ذیل عبارتند از: در وصف حضرت علی (ع)، در وصف فرشتگان درگاه الهی، جایگاهنبوت و امامت، دعوت به فضایل و توبه، عشق به امامان و ایمه، مظلومیت و تنهایی علی (ع)،ذخیره اندوزی برای سرای بقا، مذمت و نکوهش هواپرستی و تمایلات نفسانی، افراد دارای چشم ودل بصیرت، دنیا سرای غم و زندان انسان های مومن، نکوهش غرورزدگی و پرهیز از خودفریبی،اغتنام فرصت جوانی و بهره گیری بهینه از ایام، توکل بر خدای سبحان و ارزش و جایگاه توکل،استفاده از فرصت جوانی، نقش و جایگاه ایمان و علم، امیدواری به آینده و اعتقاد به ظهور منجیدر آخرالزمان، اعتقاد به قضا و قدر الهی، صراط هدایت می باشد و نتیجه می گیریم که استادشهریار فردی دیندار و دوستدار اهل بیت است و همواره تعمق در نهج البلاغه داشته است. بنابراین،آنچه بشر امروز سخت بدان محتاج است، مکارم اخلاق است که در جهان بینی اسلامی، اصولاخلاقی منبعث از دستورالعمل های قرآن مجید و سنن نبی اکرم (ص) و ایمه ی بزرگوار است ووظایف فردی و اجتماعی انسان و روابطی که با خدا و خلق او دارد در چارچوب برنامه هایی که بهصورت احادث و حکم از پیشوایان عالیقدر این دین مبین باقی مانده، ارایه شده است و شاعرانمتعهد ادب فارسی همگام با استاد شهریار نیز عواطف و اندیشه های بشر دوستانه ی خود را در قالبکلمات موزون به تصویر کشیده اند که تامل و دقت در آن ها، چشم انداز زیبایی را برای انسانفراهم می نماید و بشر به قدرت خداوند متعال که یکی از آن عظمت نهج البلاغه است پی می برد.

بررسی تطبیقی تاثیر نهج البلاغه بر اشعار شاعران ایرانی و استاد شهریار Keywords:

امام علی (ع) , شاعران معاصر , نهج البلاغه , استاد شهریار , شعر فارسی , تعبیرات