تحلیل انتقادی دیدگاه مدرس زنوزی درباره معاد جسمانی

تبیین فلسفی معاد جسمانی از مهم ترین مباحث فلسفه، به ویژه پس از صدرالمتالهین، است. دیدگاه آقاعلی مدرس زنوزی در این مسیله مبتنی بر این اصول است که اولانفس پس از مرگ، ودایع و ویژگی هایی متناسب با هویت خود را در ذرت و عناصر بدن باقی می گذارد؛ و ثانیا این ودایع و ویژگی ها سبب حرکت جوهری و تحولوجودی ذرت بدن شده و در نهایت، زمینه ساز اتصال بدن برآمده از آنها با نفس خود شخص در آخرت می شوند؛ به گونه ای که هیچ نفس دیگری، سازگاری و تناسب لازمبرای اتحاد با بدن مذکور را ندارد. بنا بر این نظر، می توان ضمن ارایه تبیین فلسفی سازگارتر با آیات قرآن و روایات، از اشکالات دیدگاه غیاث الدین دشتکی برحذر ماند.بی تردید اگر بتوان تبیینی فلسفی از معاد جسمانی به دست داد که با ظاهر آیات قرآن و روایات سازگارتر باشد و از ناسازگاری منطقی درونی نیز به دور باشد، آن تبیی نپذیرفتن یتر از تبیین های رقیب خواهد بود. آیا میتوان دیدگاه حکیم زنوزی در باب معاد جسمانی را دیدگاهی منسجم و سازگار با آیات قرآن و روایات دانست و نیز آیامی توان دیدگاه او در این باره را بر دیدگاه ملاصدرا ترجیح دارد در این مقاله، استدلال شده است که نظریه مدرس زنوزی در تبیین معاد جسمانی، از اتقان لازم فلسفی برخوردار نیست؛ و نمی توان آن را بر دیدگاه ملاصدرا ترجیح داد.

Keywords:

معاد جسمانی , نفس , بدن , حرکت جوهری , آقاعلی مدرس , ملاصدرا