اقتصاد سیاسی، دیپلماسی کارآمد در نظام جهانی؛ مبانی ابزارها و راهکارها

ساختار نظام وابستگی متقابل پیچیده سبب شده است تا سیاست و دیپلماسی دولت ها از همان اصول و اهدافی پیروی کنند که ساختارهای نظام اقتصاد سیاسی جهانی تعریف و تدوین می کنند. در نتیجه، تاثیرگذاری عوامل و عناصر فرهنگی و سیاسی و به ویژه اقتصادی در سطوح داخلی و خارجی در عصر حاکمیت نیروهای فراملی بر ماهیت سیاست خارجی و سمت و سوی دیپلماسی یکی از مهم ترین واقعیت هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، در این نوشتار و متاثر از رویکرد اقتصادی سیاسی به بیان این مهم می پردازیم که هرچند ساختار اقتصادی یک عامل بسیار مهم تعیین کننده و هدایت کننده رفتار سیاست خارجی و دیپلماسی کارآمد است، در عین حال، نباید تاثیرگذاری این عامل را از طریق روابطی که با سایر عوامل کلیدی از قبیل ایدیولوزی سیاسی حاکم، تعاملات و روابط گروه های اجتماعی و طبقاتی، کارکرد نهادی دولت و سرانجام، پیوندهای گوناگون میان بازیگران داخلی و بازیگران خارجی برقرار می کند و در این راستا به ویژه از تاثیرپذیری از ساختار نظام اقتصاد جهانی در امان نمی ماند، را نادیده انگاشت. دیپلماسی کارآمد بدین ترتیب، در چارچوب وابستگی متقابل پیچیده و در واقع، نفع مشترک طرفیت روابط اقتصادی، سیاسی و یا حتی نظامی امنیتی را دنبال می کند که این امر البته به هیچ وجه فارغ از کشمکش های توزیعی میزان و سهم هر یک از طرفین منابع نخواهند بود. دیپلماسی کارآمد همچنین، با گسترش فعالیت خود و گذار از یک جانبه گرایی و دو جانبه گرایی به سمت چندگرایی بر همکاری دسته جمعی استوار است.

Keywords:

دیپلماسی , اقتصاد سیاسی جهانی , وابستگی متقابل پیچیده , همکاری های دسته جمعی , چند جانبه گرایی , رسانه , شبکه های اطلاعاتی