از شناسایی منع تجسس به مثابه قاعده ای فقهی تا انعکاس آثار آن در نظام دادرسی کیفری ایران

منع تجسس به عنوان یکی از راهکارهای اسلام در زمینه پیشگیری از نقض حریم خصوصیافراد است که در آیات و روایات مورد تاکید قرار گرفته است.حرمت تجسس به صورت مطلق مورد پذیرش معصومین(ع) قرار نگرفته است و قلمروو محدوده این تحریم اسرار شخصی و خانوادگی که با مصالح عمومی جامعه هیچگونهارتباطی ندارد، است؛ اما با این حال قاعده نخستین در این زمینه حرمت و عدم تجاوز به حریمخصوصی اشخاص است.عل یرغم وجود روایات و مباحثی فراوانی که در خصوص حرمت و استثنایات تجسس وجوددارد، اما موضوع مهم من عتجسس به مثابه قاعده فقهی در منابع فقهی و اقوال فقها مورد غفلت قرارگرفته است، در حالی که بحث از امکان تسری شرایط و ضوابط قاعده فقهی در باب منع تجسس،امری است ممکن و لذا اهمیت، قلمرو و آثار منع تجسس، زمینه را برای قاعده سازی آن فراهممی کند. شناسایی منع تجسس به مثابه قاعده فقهی می تواند دارای آثاری بسیار مهم، در بعداجتماعی و هم در بعد حقوقی گردد. این امر به ویژه با تشکیل نظام جمهوری اسلامی و پدیدهنظام سازی اهمیتی مضاعف می یابد.بنابراین در نوشتار کنونی، با روشی تحلیلی و توصیفی، قابلیت تبدیل منع تجسس به عنوانقاعده ای فقهی مورد بررسی قرار می گیرد. از سوی دیگر، آثار و تبعات آن در نظام دادرسیکیفری ایران مورد توجه قرار می گیرد.

Keywords:

تجسس , حریم خصوصی , دادرسی کیفری , قاعده فقهی