کاربست اقتصاد رفتاری در جهت بهبود سیاستگذاری انرژی

امروزه اکثر کلان شهرهای دنیا با مسیله مصرف بالای انرژی روبرو هستند. دامنه این مسیله به حوزه محیط زیست هم کشیده شده و مسایلی نظیر آلودگی هوا و تغییرات آبوهوایی را به دغدغه دولتها تبدیل نموده است. در این میان، سیاست گذاران توجه ناکافی به مسیله تاثیرگذاری تصمیم گیری های فردی در سیاست هایی که برای بهبود مشکلات اتخاذ شده داشته اند.مطالعات نشان داده است بسیاری از قانون گذاران و سیاستگذاران عموما فرض می کنند که افراد عقلایی رفتار میکنند و در نتیجه راه حل کاهش مصرف انرژی را محدود به افزایش قیمت سیاستی میدانند. نتایج مدل توسعه داده شده در این مطالعه نشان میدهد که برخلاف آنچه نظریه قیمت تجویز میکند، طرح هدفمندی یارانه ها که به افزایش بی سابقه قیمت بنزین منجر شد به علت کم کشش بودن بنزین، تقاضای بنزین را کاهش نداده است. مداخلات سیاستی که تاکنون در جهت تغییر رفتار اتخاذ شده اغلب سیاست های مالی بوده است؛ درحالیکه آموزه های اقتصاد رفتاری نشان میدهند راهکارهای متنوع دیگری وجود دارد که هم تاثیر قابل توجهی در رفتار مصرف کنندگان ایجاد میکند و هم با حکمرانی خوب سازگارتر است.شولتز و چیالدینی پیام هایی برای مصرفکنندگان انرژی خانگی ارسال کردند و متوجه شدند افراد بیشتر تحت تاثیر پیامی قرار گرفتند که به مقایسه اجتماعی میپرداخت و پیشنهاد میداد که افراد به جمع همسایگان خود که در حال صرفه جویی انرژی هستند، بپیوندند. این ایده توانست تا سال 2016 حدود 2 درصد مصرف انرژی در آمریکا را کاهش دهد. همچنین صرفه اقتصادی این رویکرد در مقایسه با رویکردهای سنتی بسیار بالا بوده و توانسته بهازای هر 1 دلار هزینه، 27/3 کیلووات ساعت برق صرفه جویی نماید. باور نویسندگان این مقاله بر این است که عدم آشنایی سیاستگذاران کشور با کاربست های اقتصاد رفتاری منجر به ادامه روند سیاست گذاری بر پایه اقتصاد متعارف شده است، و این مسیله میتواند منجر به هدررفت سرمایه های اقتصادی و اجتماعی کشور گردد. از اینرو، این مقاله با تشریح برخی نقاط ضعف اقتصاد متعارف و مرور برخی یافته های اقتصاد رفتاری در مقوله کاهش مصرف انرژی تلاش دارد تا نظر سیاستگذاران حوزه انرژی و حوزههای مرتبط را به این رویکرد علمی جدید و تاثیرگذار جلب نماید.