بررسی مشکلات احداث کانال‌های انتقال آب بر روی خاک‌های گچ‌دار مطالعه موردی: شبکه آبیاری دشت مهیار

خاک های انحلال‌پذیر خاک هایی می‌باشند که در داخل آن ها مقدار قابل توجهی از مصالح قابل حل نظیر ژیپس، انیدریت، نمک و... وجود دارد. بخش زیادی از طول 50 کیلومتری شبکه انتقال آب دشت مهیار، بر روی خاک هایی احداث شده است که در رده خاک های انحلال پذیر می باشند. نفوذ آب از کانال به داخل زمین، به سرعت باعث انحلال این گچ ها (که مصالح قابل حل این خاک‌ها می‌باشند) شده و آن ها را از محیط خارج ساخته است و بافت خاک زیر کانال ها در نقاط مختلف به دلیل افز ایش تخلخل ، تغییر یافته و خاک فرو ریخته است. این فروریزش فضاهایی خالی را در زیر لاینینگ کانال ها به وجود آورده و باعث نشست غیر یکنواخت کانال (که گاهاً به صورت نشست آنی می باشد) و شکستن لاینینگ کانال شده است. جهت بررسی و حل این مشکل، در نقاط مختلفی در طول این کانال ها، چاهک‌های دستی حفاری شد و نمونه هایی جهت تعیین مقدار گچ موجود در خاک مورد آزمایش قرار گرفتند . این آزمایش ها، مقادیر متفاوتی از گچ را در این خاک ها نشان دادند. بدین صورت برای نقاط مختلف با میزان انحلال گچ متفاوت، روش های اصلاحی متفاوتی در نظر گرفته شد.

Keywords:

خاک‌های گچ‌دار , شبکه آبیاری , نشست غیریکنواخت , دشت مهیار