واکاوی معناشناختی آیات صلوه درقرآن کریم

نماز عبادتی است که طبق آیات قرآن بر انبیاء پیشین از جمله: ابراهیم، موسی و عیسی واجب بوده و از دیدگاه قرآن کریم منزلت بس رفیعی دارد که هیچ عمل عبادی به پای آن نمی رسد.در احادیث و روایات اسلامی از آن به عنوان؛ عمود دین، منهاج انبیاء،بهترین اعمال، وسیله ی نجات از آتش جهنم، اولین واجب الهی بر انسان، اولین تکلیف بر نومسلمان و آخرین وصیت پیامبر(ص) یاد شده است که بر این اساس نماز، با کل تاریخ بشریت در گذشته، حال و آینده پیوند دارد. این موضوع مهم قرآنی تاکنون بیشتر از جنبه ی فقهی مورد بررسی پژوهشگران قرار گرفته است در حالیکه اگر به جنبه های معناشناختی و بلاغی آن در قرآن کریم توجه شود چه بسا بتوان به اهمیت بیشتر آن و دیگر راز و رمزهای معنایی اش که تاکنون بر روی پژوهشگران ناگشوده مانده پی برد. مقاله ی حاضر درصدد تبیین آیات صلوه به شیوه ی توصیفی - تحلیلی بلاغی با الهام از رویکرد علم معناشناختی است. در معناشناسی بلاغی سعی بر این است که عبارات بر اساس اصول علم بلاغت، زبان شناسی، صرف و نحو عربی مورد نقد و بررسی قرار گیرند و درنهایت، معانی مد نظر متکلم (االله متعال) کشف شود. در این پژوهش، برخی از آیات صلوه در محورهای اعجاز رسم الخط این واژه، دلایل همنشینی یا عدم همنشینی فعل اقامه با واژه ی صلوه ، اغراض تقدیم و تاخیرها و فعلیه یا اسمیه بودن این آیات به صورت تحلیل های ابتکاری از سوی پژوهشگران، مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در پایان این نتیجه حاصل شد که عبارت های قرآنی از رسم الخط گرفته تا همنشینی برخی واژگان با یکدیگر و سایر اصول علم معناشناختی از نهایت دقت برخوردارند و در ورای هر اسلوب قرآنی، اهداف معنایی خاصی نهفته است که پی بردن به آن ها تسلط بر علوم یاد شده و تامل در آیات قرآنی را می طلبد.

Keywords:

معناشناسی بلاغی , صلوه , نقد بلاغی.