الویتبندی مؤلفههای مؤثر بر ارتقاء بهرهوری آب کشاورزی (مطالعه موردی استان خوزستان)

در شرایط خاص اقلیمی ایران که خشکی و پراکنش نامناسب زمانی و مکانی بارندگی واقعیت گریز ناپذیر آن است، هرگونه کشاورزی پایدار و تولید مواد غذایی منوط به استفاده صحیح و منطقی از منابع محدود آب کشور است. با توجه به مصرف بیش از 93 درصد آب استحصال شده در بخش کشاورزی، میتوان آب آبیاری را مهمترین نهاده تولید کشاورزی به حساب آورد. بنابراین افزایش بهرهوری آب کشاورزی یکی از گامهای اساسی در توسعه کشاورزی میباشد. هدف اصلی این مقاله که بخشی از یک تحقیق جامع در خصوص بررسی وضعیت بهرهوری آب کشاورزی در استان خوزستان (شبکه آبیاری و زهکشی بهبهان) است، الویتبندی مؤلفههای مؤثر بر ارتقاء بهرهوری آب کشاورزی میباشد. جامعه آماری تحقیق که به صورت پیمایشی انجام شده است، عبارتند از 50 نفر از اساتید مرتبط در گروههای آب وآبیاری دانشگاهها و همچنین محققین بعضی از مراکز تحقیقات کشاورزی کشور که به صورت تمام شماری بوده، و از این تعداد 30 نفر پاسخگوی پرسشنامه بودهاند. نتایج تحقیق نشان میدهد که از دیدگاه اساتیدی که میانگین سابقه تدریس و یا تحقیق آنها 18 سال بوده، درحیطه مدیریت آب و خاک مؤلفههای شیوه آبیاری قطرهای و کم آبیاری با میانگین 4 و 3/85 در حیطه مدیریت زراعی مؤلفههای ارائه الگوی کشت و یکپارچهسازی اراضی منطقه با میانگین 3/86 و 3/82 و در حیطه اقتصادی - اجتماعی مولفه های تعیین قیمت قانونی آب و فروش حجمی آب درمنطقه با میانگین 3/95 و 3/91 بیشترین تأثیرگذاری را در ارتقاء بهرهوری آب کشاورزی داشته است.

Keywords:

بهرهوری آب , کشاورزی , مصرف بهینه آب و خوزستان