اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و صفات زراعی چند ژنوتیپ کنجد در منطقه بهبهان

این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان به مدت دو سال زراعی (92-1390) اجرا شد. تاریخ کاشت در سه سطح شامل 5 تیر، 20 تیر و 5 مرداد در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کنجد در پنج سطح شامل لاین های L5-84215، L5-86365، صفی آبادی، رقم یلووایت و توده محلی بهبهان (شاهد) در کرت های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تاریخ کاشت، رقم و اثر متقابل آن ها بر عملکرد دانه و اجزای آن معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در سال های اول و دوم در تاریخ کاشت های 5 تیر و 5 مرداد به ترتیب معادل 1281 و 889 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. توده محلی بهبهان و رقم یلووایت در سال اول با میانگین1417 و 1151 کیلوگرم در هکتار و در سال دوم با متوسط 916 و 752 کیلوگرم در هکتار دارای بالاترین عملکرد دانه بودند. در اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم، در سال اول توده محلی بهبهان و رقم یلووایت در تاریخ کاشت 5 تیرماه به ترتیب با میانگین 1688 و 1449 کیلوگرم در هکتار و در سال دوم در تاریخ کاشت 5 مرداد به ترتیب با متوسط 1217 و 982 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. در سال اول اجرای آزمایش عملکرد دانه همه ژنوتیپ ها از تاریخ کاشت 5 تیر الی 5 مردادماه سیر نزولی داشت ولی در سال دوم به دلیل خسارت بیماری بوته میری در تاریخ کاشت های 5 و 20 تیر و عدم مشاهده خسارت بیماری فوق در تاریخ کاشت 5 مردادماه، عملکرد دانه روند معکوسی نسبت به سال اول داشت به این ترتیب که حداکثر عملکرد ژنوتیپ ها در تاریخ کاشت 5 مرداد و پایین ترین میزان عملکرد در تاریخ کاشت 5 تیرماه به دست آمد. با توجه به احتمال شیوع بیماری بوته میری در تاریخ کاشت های واقع در تیرماه توصیه می شود کاشت کنجد با استفاده از توده محلی بهبهان و سپس رقم یلووایت در اوایل مردادماه انجام شود.

Keywords:

تاریخ کاشت , ژنوتیپ , کنجد , عملکرد دانه