مطالعه اثر افزایش شدت روشنایی بر عملکرد بصری و شناختی اپراتورهای اتاق کنترل یک نیروگاه سیکل ترکیبی

مقدمه و هدف: علی رغم پیشرفت های نوین تکنولوژی و کاهش حضور فیزیکی انسان در محیط های کاری، اهمیت عامل انسانی در کنترل و هدایت سیستم های کاری افزایش یافته است. این تغییرات، افراد شاغل در محیط کار را متحمل خواسته ها و نیازهای بصری و شناختی بیشتری در مقایسه با خواسته ها و نیازهای فیزیکی کرده است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر مقایسه عملکرد شناختی و عملکرد بصری اپراتورهای اتاق کنترل نیروگاه برق در دو شرایط نوری متفاوت می باشد. روش کار: مطالعه حاضر بصورت مداخله در شدت روشنایی اتاق کنترل نیروگاه برق انجام گرفت. عملکرد شناختی افراد بوسیله نرم افزار digit span task (شناختی) و عملکرد بصری بوسیله نرم افزار Freiburg Visual Acuity test تحت دو سیستم روشنایی( سیستم فلوئورسنت با شدت حدود 200 لوکس و سیستم تلفیقی فلوئورسنت و LED با شدت حدود 400 لوکس) سنجیده و نتایج مقایسه گردید. بوسیله این دو نرم افزار عملکرد شناختی و بصری افراد در روشنایی معمول (فاز اول) سنجیده شد. سپس سیستم روشنایی جدید تعبیه گردید. با یک فاصله دو هفته ای در زمانی مشابه روز اول، این تست ها تحت سیستم روشنایی جدید تکرار شد. یافته ها: بطور کلی عملکرد شناختی در وظایف ساده (FDST) در شدت روشنایی بیشتر افزایش یافت (p< 0٫001) اما در مورد وظایف شناختی پیچیده (BDST)، شدت روشنایی کمتر مفید تر بود و عملکرد شناختی بطور معناداری با افزایش شدت روشنایی کاهش یافت (p<0٫001). شاخص عملکرد بصری و حدت بینایی پس از مداخله بطور معناداری افزایش یافت (p< 0،01). در مورد تباین، افزایش شدت روشنایی بطور معناداری درصد تباین تشخیص داده شده را کاهش داد (p<0،01). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر این واقعیت است که عملکرد شناختی در شدت روشنایی حدود 400 لوکس از حدود 200 لوکس بهتر است. البته عملکرد شناختی در وظایف پیچیده در شدت روشنایی بیشتر کاهش معناداری داشت که نیازمند بررسی بیشتر می باشد. از طرفی نتایج این مطالعه نشان داد که عملکردهای شناختی ساده تقریبا با ثبات تر از عملکردهای پیچیده هستند و افزایش روشنایی باعث تاثیر منفی روی عملکرد ساده نمی گردد. همچنین مشخص گردید که افزایش شدت روشنایی باعث بهبود شاخص عملکرد بصری، حدت بینایی و شاخص عملکردی تباین می گردد.

Keywords:

روشنایی , اتاق کنترل , عملکرد شناختی , عملکرد بصری , مداخله ارگونومیکی