ادله ادبی دلالت فراسیاقی قرآن

برخی از آیات قرآن کریم افزون بر معنایی که در ضمن فضای سیاقی و بافت زبانی افاده می کنند، قابلیت دلالت بر معانی دیگری با چشم پوشی از سیاق متنی را نیز دارا هستند که از این معانی در این پژوهش به مدلول فرا سیاقی یاد می شود. کشف چنین دلالت هایی در کنار پایبندی به اصول و ضوابط تفسیری، در سایه جداسازی و تقطیع گزاره های قرآنی و یا فرا نگری از تنگناهای سیاق متنی آیات امکان پذیر است. شیوه بیانی بی بدیل قرآن به دلیل برخورداری از شاخصه ها و مولفه هایی چون ذووجوه بودن، جامعیت دلالی در قالب ساختارهای موجز، قابلیت چند معنایی و تکرار گزاره های یکسان در مجموعه ها و سیاق های معنایی متفاوت که جملگی برخاسته از ماهیت زبانی و ساختار خاص ادبی آیات قرآن کریم است، اعتبارمندی استنباط های فراسیاقی را فراهم می آورد. در این پژوهش کوشش بر آن است تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر پایه ویژگی های زبان شناختی و ادبی آیات قرآن با تکیه بر منابع اصیل علوم قرآن و مصادر ادبی ضمن ارائه نمونه ها و شواهدی عینی از آیات قرآن به اعتبارسنجی این رویکرد معناشناختی در تبیین آیات پرداخته شود. نتیجه پژوهش نشان می دهد که در روایات تفسیری اهل بیت(ع) نیز مدلول فرا سیاقی قرآن معتبر شناخته شده است.

Keywords:

سیاق قرآن , فراسیاق , ادبیات قرآنی , معناشناسی , روایات تفسیری