نقش مخازن چاه نیمه در حفظ ماهیان بومی منطقه سیستان

حوضه آبریز سیستان واقع در جنوب شرقی ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی از کلیه آب های داخلی ایران مجزا و با حوضه آبریز هیرمند (ایران-افغانستان) مشترک می باشد. در این حوضه چندین ماهی بومی زیست می کردند که پس از خشکی های متعدد دریاچه هامون بیم منقرض شدن نسل آنها به وجود آمده است. ماهیان سیستان متعلق به دو خانواده کپورماهیان(Cyprinidae) و رفتگرماهیان (Balitoridae) می باشند. در خانواده کپور ماهیان دو گونه ماهی سفیدک سیستان (Schizothorax zarudnyi) و انجک (Schizocypris altidorsalis) وجود دارند که دارای ارزش اقتصادی بالایی در منطقه می باشند. حفظ جمعیت ماهیان سیستان اهمیت بالایی برای احیاء تالاب بین المللی هامون پس از رفع خشکسالی در آینده دارد. خوشبختانه با میسر شدن امکان تکثیر مصنوعی ماهی سفیدک سیستان، همه ساله رهاسازی تعدادی از بچه ماهیان این گونه باارزش در مخازن چاه نیمه (چاه نیمه های یک، دو، سه و چهار با مساحت تقریبی 15 هزار هکتار و حجم تقریبی 1/5 میلیارد مترمکعب آب شیرین) امکان پذیر شده است. هر چند به مخازن چاه نیمه بعنوان مخازن تامین آب کشاورزی و شرب نگریسته می شود، در این مقاله به نقش آنها در حفظ ماهیان سیستان به عنوان ذخیره بیولوژیکی بخشی از فون ماهیان ایران اشاره می گردد و راهکارها و موانع موجود برای جلوگیری از انقراض ماهیان سیستان و حفظ و تقویت جمعیت آنها ارائه می گردد.

Keywords:

سیستان , مخازن چاه نیمه , کپورماهیان , رفتگرماهیان