شبکه های اجتماعی مجازی و تولید شایعات در انتخابات سیاسی (مطالعه موردی: شبکه اجتماعی اینستاگرام)

پژوهش کیفی پیش رو که با روش اتنوگرافی انجام گرفته است، به دنبال پاسخ به این سوال است که شبکه های اجتماعی مجازی در تولید شایعات انتخابات سیاسی در کشور چه نقش و کارکردی دارند جامعه آماری پژوهش، صفحات فارسی زبان شبکه اجتماعی اینستاگرام است که در انتشار اخبار انتخاباتی، دو ماه قبل و دو ماه بعد از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری سال 1394 فعالیت داشته اند. از میان این صفحات قابل مشاهده به عنوان چارچوب نمونه گیری،40 صفحه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با مصاحبه آنلاین با 17 نفر از صاحبان این صفحات و تحلیل کیفی داده های حاصل از آن، مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی در امر تولید شایعات سیاسی در زمان انتخابات و مهم ترین منابع تولید این شایعات در شبکه های اجتماعی مجازی مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، امکانات تعاملی، تولید و انتشار محتوا توسط کاربر، تشکیل گروه های دوستانه، ویژگی های چند رسانه ای و همچنین سطح گسترده ارتباطات میان فردی، از مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی در امر تولید و انتشار شایعات در جامعه است. پژوهش نشان می دهد شایعات انتخاباتی در ایسنتاگرام با اهداف تبلیغات سیاسی، ایجاد ناآرامی در فضای انتخابات، سرگرمی، تولید نفاق بین اعضای جامعه، مخدوش کردن اصل انتخابات و عدم وجود دموکراسی واقعی در  فرایند اجرای آن، کاهش انگیزه افراد جهت شرکت در انتخابات و تخریب نامزدهای رقیب و احزاب مخالف از سه منبع اصلی گروه های اپوزیسیون داخلی و خارجی، فعالان سیاسی در احزاب و ستادهای انتخاباتی هریک از نامزدها و عموم مردم در شبکه اجتماعی اینستاگرام تولید و انتشار می یابد.

Keywords:

شبکه های اجتماعی مجازی , شایعه , انتخابات سیاسی , شبکه اجتماعی اینستاگرام