بررسی وجوه تمایز و تشابه داوری اجباری و شورای حل اختلاف

شورای حل اختلاف نهادی است که ذکر وجوه تمایز و تشابه آن با داوری اجباری به علت مشابهت های بیشتری که نسبت به سایر روشهای حل و فصل اختلاف با داوری اجباری دارد، همچنین با توجه به اینکه هدف اولیه قانونگذار در بدو امر از تاسیس شورای حل اختلاف، توسعه نهاد داوری بوده است، مفید و بلکه ضروری است. خصیصه اصلی داوری اجباری، در ارجاع الزامی اختلافات از سوی مقنن، به داوری است. در خصوص شورای حل اختلاف نیز باید گفت بر اساس ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1394، حل و فصل دعاوی خاصی تنها از طریق این شورا امکان پذیر میباشد. به عبارت بهتر در این موارد، در صورتی که طرفین تمایل به طرح دعوای خود در دادگستری داشته باشد باید برای طرح دعوا به شورا مراجعه نماید و نمیتوانند دعوای خود را در دادگاه ها مطرح نمایند. در داوری اجباری نه تنها طرفین اراده ای در جهت ارجاع اختلاف خود به داوری ندارند بلکه با توافق نیز نخواهند توانست از حکم قانونگذار مبنی بر ارجاع اختلافات به داوری عدول نموده و اختلافات خود را دادگاه مطرح نمایند. این ویژگی داوری اجباری در نهاد شورای حل اختلاف نیز تا حدی مشهود است، به این صورت که طرفین اراده ای در جهت ارجاع اختلاف خویش به شورای حل اختلاف ندارند (مقصود ارجاع اختلاف به شورا و صلاحیت شورا میباشد ) و بر اساس حکم قانونگذار حل و فصل دعاوی خاص، در صلاحیت شورای حل اختلاف میباشد و دادگاه صلاحیت رسیدگی به آن اختلافات را ندارد. یکی از ویژگی داوری اجباری، سلب صلاحیت از مراجع قضایی در صورت وجود حکم قانون-گذار مبنی بر ارجاع الزامی اختلاف به داوری میباشد. این ویژگی نیز در شورای حل اختلاف صادق بوده به این صورت که، اگر دعاوی در صلاحیت شورای حل اختلاف در سایر مراجع قضایی مطرح شوند، مراجع یاد شده صلاحیت رسیدگی به اختلافات مطروحه را نداشته و باید از رسیدگی به آن دعاوی امتناع نمایند. امکان صدور رای غیابی، امکان رسیدگی به دعاوی مرتبط با دعوای اصلی بدون نیاز به توافق طرفین و اطراف دعوا در شورای حل اختلاف و عدم امکان آن در داوری اجباری، وابستگی داوری به مراجع قضایی بر خلاف شورای اختلاف از مهمترین تفاوتهای داوری اجباری و شورای حل اختلاف میباشند.

Keywords:

داوری , داوری اجباری , شورای حل اختلاف , ارجاع به داوری.