بررسی زیبایی شناسی هندسه باغهای دوران صفوی با محوریت تفکر شیعه (نمونه موردی باغ دولت آباد)

عصر صفوی را بدون شک باید از درخشان ترین دوره های تاریخ معماری و شهرسازی ایران دانست. لذا شایسته است از زوایای گوناگون، عواملی که در شکوفایی آن دخیل بوده اند مورد بررسی و پژوهش قرار گیرد. مکتب اصفهان و آموزه هایش متاثر از حکمت عقلی شیعی شکل گرفت و از مهم ترین و موثرترین عواملی بود که باعث تشخص و پیشرفت هنر و معماری دوره صفوی نسبت به دیگر دوره ها شد. به واقع شیعه در دوره صفوی با حاکمیت شاهان صفوی و رسمی شدن مذهب تشیع، از وضعیت پیشین خود رهایییافت و در ایران از اقلیت به اکثریت تبدیل شد و در ابعاد گوناگون زندگی بویژه زندگی شهری ایرانیان تاثیر گذاشت. این مقاله در بخش نخست به بررسی باغ سازی ایرانی اسلامی در دوره صفویه، با تاکید بر مطالعه عناصر اصلی سازنده و تقش آن ها در تعریف هویت کالبدی باغ، می پردازد. در ادامه، باغ دولت یزد به عنوان معروف ترین و باشکوه ترین باغ شهر ساخته شده در عصر صفوی انتخاب و چگونگی استفاده از عناصر اصلی و نحوه منظرسازی باغ ایرانی در تعریف استخوان بندی و منظر این شهر مورد مطالعه قرار می گیرد.هدف این مقاله، بررسی ارتباط میان باورهای مذهبی شیعی و شکل گیری و ظهور ایده باغ شهر توسط صفویان در آن دوره است. برای این منظور، از روش تحقیق تحلیلی توصیفی استفاده شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش کیفی و استنباطی است. در گردآوری مطالب از روش کتابخانه ای استفاده شده است.نتایج حاصل از این مقاله نشا ن دهنده ارتباط میان ایده باغ شهر ایرانی در عصر صفوی با الگوی باغ ایرانی و جایگاه باورهای دینی اسلامی و شیعی در شکل گیری آن است. در تحقیق پیش رو، ابتدا باغ ایرانی و اجزاء سازنده منظر آن را می شناسیم . سپس با استفاده از روش توصیف و تحلیل، این اجزا را در باغ ساخته شده در زمان صفویان توصیف و بررسی نموده و سپس به تحلیل یافته ها می پردازیم با این هدف که اسلوب منظرسازی باغ ها در دوره صفویه را شناسایی نموده و به تاثیر آن بر باغ سازی ایرانی دست یابیم.

Keywords:

باغ ایرانی , هندسه , شیعه , دوره صفویه