نگاهی به مجموعه داستان ترس و لرز از نظر نقد زیست محیطی

زندگی در جوامع مدرن موجب شده است تا ارتباط میان محیط زیست طبیعی و بشر امروزی به حداقل برسد و در کنار آن ارتباط میان افراد با یکدیگر نیز کاهش پیدا کند. البته در متون داستانی کهن طبیعت عمدتا به صورت منفعل حضور داشت، اما در دوره معاصر طبیعت یا اصلا حضور ندارد یا به صورت همان منفعل بدون هیچ گونه کنشی در متن داستان حضور دارد. در میان نوینسدگان معاصر برخی از نویسندگان که به نویسندگان بومی مشهور هستند توجه بیشتری به محیط زیست دارند و طبیعت نمودهای بیشتری در متن داستانی آنها دارد. یکی از داستانهای معاصر که عناصر طبیعی نقشی قابل توجه در آن ایفا میکنند و به نوعی کنشگری از پیش تعیین شده هستند، مجموعه داستان ترس و لرز از غلامحسین ساعدی است. در این مجموعه داستان طبیعت به صورت زیست بوم طبیعی و اجتماعی جلوه گر شده است و نویسنده جایگاه خاصی برای زیست بوم طبیعی قائل شده است به گونه ای که او را به عنوان یک کنشگر اصلی و فعال در متن حضور دارد. بیشترین و مهمترین کنش زیست بوم طبیعی در این مجموعه داستان، در نقش یک هشداردهنده است. زیست بوم اجتماعی در این مجموعه داستان چه در ارتباط میان خود اهالی و چه در ارتباط با غریبهها از زیست بوم طبیعی تاثیر نپذیرفته است؛ زیرا اهالی این آبادی زیست بوم طبیعی را درونی نکردهاند و صرفا به چشم یک رفع کننده ی نیاز به آن نگاه میکنند.

Keywords:

نقد زیست محیطی , زیست بوم طبیعی , زیست بوم اجتماعی , مجموعه داستان ترس و لرز