ارزیابی مزایا و معایب پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی

از جمله مسائلی که طی سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور مطرح بوده و اظهار نظرهای موافق و مخالف زیادی پیرامون آن بیانشده، موضوع سازمان تجارت جهانی و آثار و پیامدهای عضویت جمهوری اسلامی ایران در آن است. پیآمدهای عضویت کشورمان در این سازمان، به عناوین مختلف در برهه های متفاوت مطرح شده و اظهار نظرهای گاه متعارضی را برانگیخته است. از ابتدای سال 1370 که این موضوع در دستور کار وزارت بازرگانی قرار گرفت تا این تاریخ، بحث عضویت ایران در این سازمان به کرات عنوان گردیده و طی این مدت مطالعات و تحقیقات زیادی درباره آن صورت گرفته، همایشها و دوره های آموزشی متعددی برگزارشده، رایزنیها و مشورتهای داخلی چندی انجام و مراحل اجرایی و سیاسی مربوط نیز در بالاترین سطح کشور طی شده است. حساسیت موضوع به لحاظ مطرح بودن منافع ملی و راهبردی کشور ایجاب میکند که ضمن بررسی و شناخت اهداف، اصول و برخی از مقررات سازمان تجارت جهانی، آثار احتمالی عضویت ایران در این سازمان در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی موردبررسی و تجزیه وتحلیل قرار گیرد.بخش اول نوشته به آشنایی اجمالی با ساختار حاکم بر سازمان تجارت جهانی اختصاص یافته است. ضمن این بخش تلاش شده است تا جایگاه این نهاد در نظام جهانی کنونی مورد بحث قرار گیرد. در قسمت دوم، نحوه عضویت کشورها در این سازمان و روند پیچیده آن مورد بحث قرارگرفته است. در این بخش نشان داده شده است که جهت گیریهای سیاسی و قدرت چانهزنی کشورها، از جمله مواردی هستند که در راستای عضویت در این سازمان نقشی محوری ایفا میکنند. در بخش سوم مقاله، تلاشهای جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در این سازمان مورد بحث و بررسی قرارگرفته است. در این بخش نیز به خوبی میتوان به نفوذ برخی از کشورها و جریانات خاص از جمله آمریکا در فضای مدیریتی این سازمان پی برد. در بخش چهارم ذیل رویکرد اقتصاد سیاسی تلاش شده است تا برخی از فرصتها و تهدیدهای عضویت ایران در این سازمان مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد.

Keywords:

حقوق تجارت , حقوق بانکی , سازمان تجارت جهانی , سیاست های کلی نظام